زنان در پیشاپیش تشکل‌ها و جنبش‌های مترقی جهان

زنان باوجود تحمل ستم چندلایه بازهم همیشه به شکل انفرادی یا در قالب تشکل‌ها و جنبش‌های مبارزاتی پیشرو در خط مقدم مبارزه قرار گرفته‌اند. در ذیل نمونه چندین تشکل مترقی که زنان در آن نقش بارز دارند را از نقاط مختلف جهان می‌آوریم:

گروه گلابی
گروه گلابی
Gulabi Gang

«باند گلابی» توسط خانم سمپت پل دیوی در ایالت اترپردیش هند در واکنش به خشونت خانوادگی و انواع خشونت‌ها علیه زنان بنیان گذاشته شد. در حقیقت، این گروه متشکل از کدام باندی نیست و فقط نام نمادین را برای خود انتخاب کرده‌اند. تمامی اعضای «باند گلابی» ساری به گلابی رنگ می‌پوشند و چوب بانس با خود حمل کرده در صورت ضرورت از آن منحیث اسلحه علیه عوامل خشونت علیه زنان کار می‌گیرند. اکثریت در این گروه را زنان ‌کاست پایین هند یعنی «دالیت‌» می‌سازد که در اغلب مناطق ایالت اترپردیش حضور دارند و تعداد شان در حدود ۲۷۰۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰۰ تن تخمین زده می‌شود. این گروه در عکس‌العمل بر قضایای ستم علیه زن، ابتدا مرد خشونت‌گر را اخطار می‌دهند ولی اگر خشونت ادامه یافت، مرد مذکور را با چوب‌های در دست شان مورد لت و کوب قرار می‌دهند و اگر تغییری رونما نشد، این بار روی این مرد را سیاه نموده و در جاده‌های همان منطقه می‌گردانند. بطور نمونه در ۲۰۰۷، به زنی از کاست «دالیت» توسط مردی مربوط کاست‌های برتر تجاوز صورت گرفت، مردان قریه علیه قبول ضمانت مرد متجاوز توسط پولیس اعتراض نمودند که منجر به زندانی‌شدن چندین معترض گردید، ولی زنان «باند گلابی» به حوزه پولیس یورش برده و مردان دربند را آزاد کردند و پولیس را وادار ساختند تا قضیه علیه مرد متجاوز را درج کند.



واحد‌های مدافع زنان
واحد‌های مدافع زنان
Yekîneyên Parastina Jinê

«واحد‌های مدافع زنان» که بیشتر به «ی‌پ‌ژ» مشهور هستند، واحدهای مسلح مردمی متشکل از زنان بین سنین ۱۸-۴۰ را می‌سازند که در ۲۰۱۲ در کوردستان سوریه پا به عرصه وجود گذاشتند و تعداد شان به ۷ تا ۱۰ هزار زن جنگجو می‌رسد که شهامت و استقامت آنان سرخط اخبار جهان گردید. این واحدهای رزمی در کنار سازمان برادر شان، «واحدهای مدافع مردم – ی‌پ‌گ» مبارزه مسلحانه علیه گروه قسی‌القلب «داعش» و دیگر گروه‌های هم‌فکر شان را به پیش برده در عینحال مخالف دولت مستبد بشارالاسد می‌باشند. مناطق تحت کنترول این واحد‌ها به شکل شوراهای مردمی که به کانتون‌ها مسما است، اداره می‌گردد و عملا هیچ دولتی وجود ندارد. در اگست ۲۰۱۴، ی‌پ‌ژ نقش عمده‌ای در نجات ایزدی‌ها ایفا نمود که در کوه‌های سنجار برای فرار از توحش «داعش»، گیر مانده بودند. افزون بر آن، ی‌پ‌ژ در کنار ی‌پ‌گ در رهایی کوبانی از محاصره «داعش» از خودگذری نشان دادند و مفسران این مقاومت حماسی شان را با دفاع استالین‌گراد در مقابل نازی‌های هیتلری مقایسه می‌کنند. از سوی دیگر ارزش و شهرت ی‌پ‌ژ درین است که برضد گروه تاریک‌اندیشی برخاستند که زن را نصف مرد، ناقص‌العقل و ابزاری برای اطفای شهوت مردان می‌پندارد. جنگجویان داعش وقتی با دختران شرافتمند کورد مواجه می‌شوند فوری عرصه را رها کرده پابه فرار می‌گذارند چون تصور دارند که اگر بدست دختری کشته شوند به بهشت نخواهند رفت!



زنان در جنبش‌های پارتیزانی علیه فاشیزم
زنان پارتیزان یونان
زنان در جنبش‌های پارتیزانی علیه فاشیزم
زنان پارتیزان ایتالیا
زنان در جنبش‌های پارتیزانی علیه فاشیزم
زنان پارتیزان اسپانیا
زنان در جنبش‌های پارتیزانی علیه فاشیزم
زنان پارتیزان یوگسلاویا

زنان نقش بزرگی در جنبش‌های ضدفاشیزم ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، یوگسلاویا و یونان در جریان جنگ جهانی دوم ایفا کردند. آنان در کنار پیکار رویاروی با نازی‌ها، در انتقال پیام، غذا، البسه، پول و حتا اسلحه برای گروه‌های پارتیزانی با گذر از بازرسی‌های نازی‌ها و یا نیروهای دست‌نشانده‌‌ی شان، نسبت به مردان بهتر عمل می‌کردند. بنابر آمار ثبت‌شده پارتیزان‌های ایتالیا، از میان ۲۰۰هزار تن، ۵۵هزار تن را زنان تشکیل می‌دادند. شرکت زنان در پیکار علیه فاشیزم مقام آنان را در جامعه‌ی اروپا مستحکم ساخت و با پایان جنگ جهانی دوم به خانه برنگشتند و فعالانه در تمامی عرصه‌های سیاسی نقش ادا کردند.



زنان در جنبش انقلابی نیپال
زنان در جنبش انقلابی نیپال

براساس گزارش‌ها در حدود یک بر پنج تا یک بر سوم کمیت کادر‌ّها و جنگجویان جنبش انقلابی نیپال را زنان می‌سازند. در هر قریه تحت رهبری این جنبش به‌طور حتمی یک سازمان انقلابی زنان نیز موجود است. «جمعیت انقلابی سرتاسری زنان نیپال» نقش ارزنده‌ای در بسیج زنان در روستاها ادا کردند. بعد از پیمان صلح برملا گردید که در میان نیروهای مسلح انقلابی ۱۵هزار تن شان را زنان تشکیل می‌داد.



ارتش رهایی‌بخش ملی زاپاتیستا
ارتش رهایی‌بخش ملی زاپاتیستا
Ejército Zapatista de Liberación Nacional (EZLN)
ارتش رهایی‌بخش ملی زاپاتیستا
ارتش رهایی‌بخش ملی زاپاتیستا
Ejército Zapatista de Liberación Nacional (EZLN)

زنان در ارتش انقلابی زاپاتیستا منحیث جنگجویان و کارمندان اجتماعی فعال اند. در دهه ۹۰میلادی، یک سوم رزمندگان ارتش مذکور را زنان تشکیل می‌داد. پس از خیزش زاپاتیستا در شهر چیاپاس مکسیکو، آنان قانون ده ماده‌ای مختص حقوق زنان موسوم به «قانون انقلابی زنان» را به تصویب رساندند که مشمول مسئله ازدواج، کودکان، کار، صحت، معارف، مشارکت سیاسی و نظامی و تحفظ زنان از خشونت خانوادگی می‌گردید. در دسامبر ۲۰۰۷، زاپاتیستا گردهمایی‌ای را در یک قریه کوچک چیاپاس به نام گاروچا پیرامون مسایل زنان برگزار نمودند که در آن ۳۰۰۰ تن به‌شمول ۳۰۰ زن عضو این جنبش اشتراک ورزیدند. در اغلب مذاکره‌های زاپاتیستا با دولت، زنان نمایندگی این جنبش را برعهده دارند.



حزب حیات آزاد کوردستان - پژاک
حزب حیات آزاد کوردستان - پژاک
Partiya Jiyana Azad a Kurdistanê - PJAK
حزب حیات آزاد کوردستان - پژاک
حزب حیات آزاد کوردستان - پژاک
Partiya Jiyana Azad a Kurdistanê - PJAK

«حزب حیات آزاد کوردستان – پژاک» یک تشکل پیشرو در ایران است که بیشتر برای احقاق حقوق ملت کورد علیه رژیم سفاک آخوندی می‌رزمد. زنان در صفوف مسلح این حزب نقش برجسته‌ای ایفا می‌کنند و ۴۰ درصد شورای رهبری این حزب را زنان تشکیل می‌دهند. تا کنون رژیم خون‌آشام ایران چندین تن را به اتهام عضوی در این حزب اعدام نموده است که از آن جمله می‌شود از زنده‌یاد شیرین‌علم هولی نام برد.



«جمعیت انقلابی زنان افغانستان» (راوا)
«جمعیت انقلابی زنان افغانستان» (راوا)
Revolutionary Association of Women of Afghanistan (RAWA)

«جمعیت انقلابی زنان افغانستان» (راوا) اولین سازمان‌ مستقل‌ و سیاسی‌ زنان‌ افغان است در سال‌ ۱۳۵۶ توسط‌ مینا و چند زن روشنفکر دیگر در كابل‌ بنیاد گذاشته‌ شد كه‌ كار برای‌ ایجاد یك‌ جامعه‌ دموكراتیك‌ و تامین‌ حقوق‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌ زنان‌ هدفش‌ را می‌ساخت. اولین‌ شماره ارگان نشراتی این سازمان به نام «پیام‌ زن‌» در ۱۳۵۹ در شهر کابل به‌ نشر رسید. فعالیت‌های پرشور «راوا» روس‌ها و چاکران داخلی‌اش‌ را سراسیمه‌ ساخت‌ كه‌ دستگیری‌ها، شكنجه‌ و سال‌ها زندانی شدن تعدادی‌ از اعضای‌ «راوا» و طرفدارانش‌ را به دنبال‌ داشت‌. تظاهرات گسترده دختران مکاتب کابل از نتایج فعالیت «راوا» به شمار می‌آمد که پوشالیان خلقی و پرچمی به سرکوب خونین آن پرداختند و عده‌ای چون وجیهه و ناهید را شهید نموده و عده زیادی را مسموم نمودند. از آن پس، این سازمان مجبور شد تا هسته‌های تشکیلاتی‌اش را به پاکستان انتقال دهد و در همان آوان مینا در یک مصاحبه تلویزیونی به ملت هشدار داد که باندهای اخوانی دشمنان ملت بوده و اگر به قدرت رسند، روی روس‌ها و نوکرانش را در جنایت سفید خواهند کرد. از همینجا بود که «راوا» در مقابل احزاب بنیادگرای دست‌‌پرورده سی‌آی‌ای و آی‌اس‌آی و روس‌ها و چاکرانش در دو جبهه رزمید و آگاهی‌دهی نمود. در ۱۵ دلو ۱۳۶۵ (۴ فبروری ۱۹۸۷)، جواسیس «خاد» با همدستی حزب جنایتکار گلبدین، رهبر «راوا» را با دوتن از دوستانش طی توطئه‌ای به قتل رساندند. اما راهیان شهید مینا تسلیم‌ناپذیرتر و قاطع‌تر به مبارزه ادامه داده در برابر تمامی حملات و تبلیغات زهرآگین تنظیم‌های جنایتکار ایستادند و مهر شان را بر جنبش عدالت‌خواهانه وطن ما کوبیدند. نشریه «پیام زن» حاوی افشاگری جنایات چهار دهه اخیر می‌باشد و کلکسیون این مجله ارزشمند را در مقطعی از تاریخ وطن ما می‌توان منحیث جلد سوم «افغانستان در مسیر تاریخ» برشمرد.

مقالات برگزیده

مقالات رسیده

هنر و ادبیات

از صفحات تاریخ ما

تعداد مهمانان حاضر: 707 نفر