تانیا، زن مبارزی که تا آخرین نفس در گروه چریکی به رهبری چه‌گوارا جنگید

هایدی تامارا بانکی بیدر

تانیا زن کمونیست و چریک هم‌رزم ارنستو چه‌گوارا

زندگی با دو عشق: عشق به همرزم و عشق به مبارزه برای رهایی انسان تا حد نثار جان.

«هایدی تامارا بانکی بیدر»، چریک همرزم ارنستو چه‌گوارا، معروف به تانیا، انقلابی کمونیستی بود که نقش بسیار مهمی در جنبشهای انقلابی کشورهای امریکای لاتین، ایفا‌ء کرد. او تنها زنی بود که در گروه چریکی به رهبری چه‌گوارا تا آخرین نفس جنگید. امروزه، تصویر تانیا در همه فدراسیون‌های زنان کوبا دیده میشود.

تانیا از پیوند اریک بانکی و نادیا بیدر، که هردو کمونیستهای آلمانی بودند، در بوینس آیرس (آرژانتین) به دنیا آمد. مادرش یهودی بود. پدر و مادرش، در سال ۱۹۳۹ از دست نازی‌های‌ آلمان گریخته و به آرژانتین پناه برده بودند. تانیا، در سال ۱۹۵۲ همراه با خانواده‌اش به آلمان شرقی رفت. در سن هجده سالگی، زمانی که در دانشگاه هامبولت آلمان در رشته علوم سیاسی به تحصیل مشغول بود، به عضویت حزب اتحاد سوسیالیست‌های آلمان درآمد.

سال ۱۹۶۰، زمانی که چه‌گوارا همراه با رفیق کوبایی‌اش از آلمان شرقی دیدن میکرد با تانیا، که در آن زمان مترجم فستیوال جوانان بود، آشنا شد. او که به جنبش‌های چریکی آمریکای لاتین علاقه زیادی داشت و رهبر این جنبش‌ها را ملاقات کرده بود در سال ۱۹۶۱ به کوبا سفر کرد و در آنجا تعلیمات لازم رزمی را فراگرفت و به زودی به یکی از نزدیکترین رفیقان چه‌گوارا، مبدل گشت. تانیا تنها زنی بود که تا آخرین نفس در کنار چه‌گوارا جنگید و شش هفته قبل از کشته شدن چه‌گوارا به دست مزدوران سازمان «سیا»ی آمریکا، در سال ۱۹۶۷، در یک رویارویی نابرابر، بی‌رحمانه کشته شد. تیم چریکی تانیا از تیم اصلی به فرماندهی چه‌گوارا به طور اتفاقی جدا، مانده بود. تانیا نخستین چریک گروهش بود که مورد شلیک مزدوران قرار گرفت. گفته میشد که تیرها به دو دست وی اصابت کرد و او را به دریاچه ریوگراند پرتاب نمود. او که دو دستش مجروح شده بود و تا کمر در آب فرو رفته بود، هنوز سلاحش را بالای سرش نگاه میدارد. چه‌گوارا که تانیا را بسیار دوست داشت، زمانی که خبر کشته شدن او را شنید، باور نکرد و گمان می‌برد که دشمنان این خبر را برای ناامید کردن انقلابیون شایع کرده‌اند. البته، چه‌گوارا نیز تقریبا شش هفته بعد، در ۸ اکتوبر همان سال به دست مزدوران سرمایه به قتل رسید. بخشی از استخوان‌های بدن تانیا در سال ۱۹۹۸ توسط مردم یافته و در جوار آرامگاه چه‌گوارا در کوبا، سانتا کلارا، به خاک سپرده شد. تانیا در دفتر خاطراتش، نوشته بود:

«زندگی مهمترین چیزی است که یک انسان به دست میاورد و تنها یکبار به انسان داده میشود، بنابر این، باید به گونه‌یی از آن بهره جست که طی سالیانی که زندگی می‌کند، به جز اندوختن تجربه و تدبیر، از اشتباهات و خطاهایی که در گذشته انجام داده، خجالت‌زده نباشد. در این صورت است که هنگام مرگ میتواند بگوید من همه‌ء قدرت و زندگیم را برای مبارزه جهت رهایی انسان- که زیباترین کار و اقدام است- صرف کردم ۱



برگرفته از کتاب «زنان انقلابی»، آناهیتا اردوان



۱- این جمله در حقیقت از «نیکولای الکسویچ» نویسنده روس و از اعضای ارتش سرخ روسیه است.

مقالات برگزیده

مقالات رسیده

هنر و ادبیات

از صفحات تاریخ ما

تعداد مهمانان حاضر: 194 نفر