یادی از نخستین سالگرد جشن استقلال افغانستان
- رده: از صفحات تاریخ ما
- نویسنده: واحد منصوری
- منتشر شده در چهارشنبه، 27 اسد 1395
ستون های سنگی موسوم به «فیل پایه‌ها» در باغ عمومی دره پغمان که حکایت از عظمت یک دوره باافتخار تاریخ افغانستان دارد از یکسو به انسان غرور ملی می‌بخشد اما از سوی دیگر دیدن حالت شکسته و ریخته آن قلب هر انسان وطندوست را جریحه‌دار می‌سازد.ستون‌هایی که زمانی نماد استقلال و پیروزی یک کشور کوچک بر بزرگترین امپراتوری جهان بودند.
«فیل پایه‌ها» در میان باغ بزرگی که زمانی شاهد حضور محبوب‌ترین قهرمان تاریخ افغانستان بود جا گرفته اند.
«فیل پایه‌ها» در میان باغ بزرگی که زمانی شاهد حضور محبوب‌ترین قهرمان تاریخ افغانستان بود جا گرفته اند. شاه امان‌الله خان یک سال پس از کسب استقلال از انگلیس در همین محل و در میان مردمش استقلال میهنش را جشن گرفت.
دیدن این ستون‌های بزرگ و باعظمت مرا واداشت تا به گذشته تاریخی آن برگردم و حداقل با برداشتن چند تصویر از آن به یاد حاکمان فروخته‌شده عصر حاضر بدهم که هیچ اشغالگر و متجاوزی از این کشور دل خوش نخواهد برد و نماد های آزادی و استقلال دوره امانی با فراموش‌کاری‌ها و سیاه‌کاری‌های شما نابود و فنا نخواهند شد.
تصویری در آرشیف ملی افغانستان حکایت از یک روز تاریخی دارد که امان‌الله خان نخستین سالگرد استقلال افغانستان را در باغ عمومی پغمان و در میان مردم جشن گرفت.
تصویری در آرشیف ملی افغانستان حکایت از یک روز تاریخی دارد که امان‌الله خان نخستین سالگرد استقلال افغانستان را در باغ عمومی پغمان و در میان مردم جشن گرفت.
شاه امان‌الله، پس از آنکه پدرش امیر حبیب‌الله در شکارگاه کله‌گوش در لغمان ترور شد، در ۳۰ دلو ۱۲۹۷، در کابل سلطنت خود را اعلام کرد. او در ۹ حوت در اعلامیه معروف خود نوشت که پس از این افغانستان در امور داخلی و خارجی خود استقلال کامل دارد. به دنبال آن او در سخنرانی مشهورش در میان هزاران باشنده کابل و با حضور سفیر هند بریتانیایی در منطقه مرادخانی، استقلال کشورش را اعلان کرد که با شور و شعف مردم مواجه گشت.
دولت امانی سالگرد جشن استقلال را در سال ۱۲۹۸ در دره پغمان که به خانه ملت مسما بود تجلیل کرد.
دولت امانی سالگرد جشن استقلال را در سال ۱۲۹۸ در دره پغمان که به خانه ملت مسما بود تجلیل کرد. ساحه باغ عمومی زیر نام «عید استقلال» هشت شبانه روز برای استفاده مردم کابل و اطراف آن چراغان می‌گردید. هنرمندان و محلی‌خوانان بالای تخت‌ها نشسته با دسته‌های ساز و آواز برای تماشاچیان هنرنمایی می‌کردند. شاه دربین مردم بدون قیدوشرط و تشریفات وارد می‌شد و سخنرانی می‌نمود. باوجودی که اکثر مجالس دولتی و جرگه‌ها و پذیرایی از مهمانان در این شهر انجام می‌شد اما هرگز دروازه آن به روی مردم بسته نبود. اهمیت و ارزش پغمان نه تنها به خاطر سرسبزی آن است بلکه این شهر نمادی از استقلال و آزادی می‌باشد. تکت داخل شدن به محل عید استقلال یک روپیه تعیین شده بود تا از پول آن برای مصارف جشن و مکتب (احسان امانیه) پغمان و تحفه به برندگان مسابقات ورزش و تعلیمی و غیره استفاده می‌شد. چون باغ و دره پغمان حیثیت باغ عمومی را گرفت شاه امان‌الله مالیات باغ‌ها و اراضی زراعتی اهالی پغمان را مورد عفو قرار داد.
ساحه باغ عمومی زیر نام «عید استقلال» هشت شبانه روز برای استفاده مردم کابل و اطراف آن چراغان می‌گردید.
زمانی که شاه امان‌الله و ملکه ثریا از اروپا برگشتند، شاه، تحت تاثیر طرح‌های معماری اروپاییان قرار گرفت و در ورودی دره پغمان دروازه‌ی «تاق ظفر» به‌یادماندنی به‌سبک تاق پیروزی پاریس احداث کرد و در نزدیکی این دروازه، باغ عمومی و محلی برای تجمع مردم ساخت. باآنکه عبدالرحمان خان و امیر حبیب‌الله خان (پدر امان الله خان) هم در پغمان برخی محلات تفریحی و ساختمان‌های دولتی احداث کرده بودند اما شاه امان‌الله بیشتر از همه کوشید تا این محل را که زادگاهش بود، از دایره خانواده و سلطنت بیرون نموده برای استفاده عموم قرار بدهد بنا به احداث بناهایی اقدام نمود.
میر غلام محمد غبار مورخ مشهور افغانستان در اثر گرانبهایش «افغانستان در مسیر تاریخ» نوشت: «جرگه روز پنجشنبه ماه سرطان ۱۳۰۳ هـ ش که متشکل از علما، سادات، مشایخ و وکلا بود در همین باغ افتتاح گردید و به نام خانه ملت و مهمانخانه ملت نامگذاری گردید.»
۹۷ سال پس از آن روز این «خانه ملت» متاسفانه حالا به چراگاه حیوانات مبدل شده، کودکان در اطراف «فیل پایه ها» سرگرم بازی هستند و بر روی یکی از این پایه‌ها با خط سفید نوشته شده است: «تشناب در بالای باغ موجود است»!!
این یعنی فراموشی برگی از تاریخ یک ملت که آنرا از تجاوز و استبداد نجات داد و نمونه‌ای از بی‌تفاوتی و بی‌فرهنگی یک حکومت وابسته و اشغالگرپرور که حتا حاضر نیست سالروز استقلال را فراتر از محدوده دیوار های بلند و فولادی ارگ برگزار کند! شاید به این دلیل که تجلیل وسیع از استقلال کشور در زیر پرچم امریکا و انگلیس و چهل کشور دیگر را ننگی برای خود می‌شمارند.
