امان‌الله خان: اگر عالم و دانا باشید احدی بر حقوق تان تجاوز نمیتواند
- رده: از صفحات تاریخ ما
- نویسنده: شاه امان‌الله خان
- منتشر شده در دوشنبه، 26 اسد 1394
امان‌الله خان یگانه شاه ترقی‌خواه و وطندوست بود که با کسب استقلال افغانستان تلاش ورزید که کشور ما را از عقب‌ماندگی و جهالت به سوی علم و روشنایی رهبری نماید. مداخلات استعماری انگلیس‌ها، که موجودیت یک افغانستان آزاد و مرفه را تهدیدی برای خود می‌شمردند، باعث شد که با اتکا به یک مشت وطنفروش و غدار حاکمیت او را سرنگون کرده افغانستان را دوباره به دست ارتجاع بسپارند. امان‌الله خان با همه اشتباهاتی که مرتکب شد، اما برای استقلال و ترقی کشورش عشق عمیق داشت که از لابلای نطق‌هایش نیز می‌توان به آن پی‌برد. در ذیل سخنرانی وی در مراسمی به تاریخ ۹ حوت ۱۳۰۳ در کابل را از جریده «حقیقت» نقل می‌کنیم:
نطق اعلیحضرت غازی بجواب ملت افغانی
منبع: جریده «حقیقت» چاپ کابل، ۱۹ حوت ۱۳۰۳
ملت عزیز من!
ازین تبریکات و الطافیکه بمن عاجز فرمودید، خیلی ممونیت خودم را عرض میکنم، خدایم بهتر میداند که من هیچ حیات و بهبود و زندگانی خود را بکار ندارم فقط حیات باشرف و آرامی و استقلال و رفاه عمومی شما ملت را آرزومندم و بس! استقلال و ترقیات را که خداوند تعالی از لطف و مرحمت خویش بشمشیر عسکر دلیر و همت شما قوم شجاعم بافغانستان عطا کرده است و شما آنرا بمن عاجز نسبت میدهید ازین قدردانی شما ملت عزیزم متشکر و ممنون هستم. عقاید اسلامی ما همه وقت ما را بلطف خداوند امیدوار میدارد و همه کارها را پروردگار ما انجام میدهد دیگران بعالم اسباب یکواسطه هستند، استقلالیکه ما و شما به آن نائل شده‌ایم تماماً از مرحمت و لطف خدای مهربان است.
اگر شما عالم و دانا باشید گاهی بر حقوق شما احدی تجاوز کرده نمیتواند.
و گرنه من همان خاکم که هستم
باز الحمدلله که ما مستقل هستیم. و این دورهٔ شش سالهٔ خود را با استقلال و حیات باشرف گذراندیم. و از خدای خود میخواهم که ملت افغان تا سال های سال مستقل و با شرف و معزز و سرفراز باشد!
چیزیکه استقلال و شرف دائمی شما را نگهبانی میکند عرض میکنم که چند چیز است:
اول خدمت باشرف عسکری که بر هر فرد مسلمان یک امر ضروریست باید که زیاده بر زیاده عسکر خود را تقدیر کنید و ضابطان خود را بیک نظر عزت و احترام ببینید و خدمت عسکری را یک خدمت بزرگ مسلمانی بشمارید!
دیگر ترقیات علمی و عرفانی است. زیرا ملتیکه عالِم نباشد ابداً حقوق خود را محافظه کرده نمیتواند و ضرور دیگران دست تعرض خود را بر حقوق مشروعهٔ او دراز میکنند.
ترا علم در دین و دنیا تمام ـــــ که کار تو از علم گیرد نظام
اگر شما عالم و دانا باشید گاهی بر حقوق شما احدی تجاوز کرده نمیتواند. تنها توصیهٔ من عاجز برای شما در همه وقت مزید شوق محبت شما ملت است بخدمات عسکری و معارف!
تجلیل از جشن استقلال در پغمان در عصر شاه امان‌الله خان
حقیقتاً تا شما در معارف کوشش نکنید و تمام اهالی نادان خود را بیک درجهٔ عرفان نرسانید، آزادی و استقلال خود را محافظه کرده نمیتوانید!
هم چنین زراعت، و تجارت نیز محافظ استقلال میباشد، باید تجارت شما خوب باشد و زراعت گران تان بسیار جدی کار نمایند تا از عرق جبین آنها برای ملت و مملکت وارداتی بعمل آمده ازین عائدات، عسکر و معارف شما ترقی کند!
اگر شما خیال کنید که ما استقلال را مالک شده‌ایم پس باید آسایش ورزیم و آرام کنیم، غلط است. اگرچه شما را کاهل نمی‌بینم و هیچ سستی و تنبلی را لِلِه‌الحمد در شما ملت عزیزم مشاهده ننموده‌ام بازهم تاکید میکنم که باید شما بسیار جد و جهد و کوشش نموده عسکر و معارف و زراعت و تجارت و دیگر امور مدنیٰ خود را ترقی بدهید که در واقع همین چیزها استقلال شما را محافظه میکند. باقی از خدای خود آرزو دارم که ملت افغان را بهترین ملت های روی جهان بگرداند و خداوند ما قادر است که ما را بدین مقاصد حسنهٔ ما کامیاب کند. زیرا که ما بجز از دربار کبریائی او بدیگری امید نداریم.
تو کریم مطلق ومن گدا، چه کنی جزاینکه نخوانیم
دردیگــری بنمــا بمــن، بکــجا روم کــــه بـرانیــم
تاکید میکنم که باید شما بسیار جد و جهد و کوشش نموده عسکر و معارف و زراعت و تجارت و دیگر امور مدنیٰ خود را ترقی بدهید که در واقع همین چیزها استقلال شما را محافظه میکند.
تبریکی که شما و وکلای شورای دولت باین خادم ملت فرمودید از آن تشکر میکنم، قدردانی و حوصله‌افزائی های شما آتش عشق وطنم و آرزوی ترقیات شما را بدل من دو چند میسازد و شب و روز بجز از رفاه و آسوده‌حالی تان بدیگر چیزی کوشش ندارم. از الطاف خداوند خود ترقیات بسیاری آرزو داریم و خداوند هیچ وقت دوستان خود را از دربار خود ناامید نمیسازد!
درین شش سال صاحب منصبان و افراد رسالهٔ شاهی علاوه بر وظائف عسکری خود ها خدمات شایسته برای شخص من انجام داده اند و در هیچ وقت و فرصت از من جدا نشده اند و با یک قلبی مملو از وفا ابراز صداقت کرده اند. من از رسالهٔ شاهی اظهار رضامندی میکنم و به تقدیر خدمات آنها که نسبت به شخص خود من است برای همه نشان وفا منظور کرده ام و اینک برای آنها در همین شب که یکشب مبارک و خوب است نشانهای شانرا بدست خود تقدیم میکنم و به دیگران شان در آتیه داده میشود. (کف زدنهای شاد)
رقص ملی عسکری در جریان تجلیل از جشن استقلال در عصر شاه امان‌الله خان
