«برنامه ققنوس»، تروریزم سی.آی.ای در ویتنام

«برنامه ققنوس»، تروریزم سی.آی.ای در ویتنام

«ققنوس» از برنامه‌های «سیا» جهت تضعیف و نابودی مبارزان «جبهه آزادیبخش ملی ویتنام جنوبی» یا «ویت‌کنگ» بود که به سرکردگی «پیتر دی‌سیلوا»، شکنجه‌گر معروف از سال ۱۹۶۵ الی ۱۹۷۲ و در جریان جنگ ویتنام در آن کشور عملی گردید. در این دوران نزدیک به ٨٢٠٠٠ زن و مرد دستگیر و شکنجه شدند و ٤٠٠٠٠ تن از آنان به کام مرگ رفتند.

«برنامه ققنوس» در حقیقت نوعی جنگ روانی علیه مردم و معترضان کوریای شمالی نیز بود که ضمن آن عساکر امریکایی و قراردادی‌های سی‌.آی.‌ای نه تنها اعضای «ویت‌کنگ» بلکه فامیل و همسایه‌های غیرنظامی‌شان را نیز تیرباران و شکنجه می‌کردند، با این تصور پوچ که در نتیجه چنین کشتاری، مردم روحیه خود را برای مبارزه باخته و بالاخره مجبور به افشای مواضع و مخفی‌گاه‌های مبارزان «ویت‌کنگ» و یا تسلیم به دولت دست‌نشانده خواهند شد. نیروهای امریکایی و عساکر دولت دست‌نشانده ویتنام این قتل‌عام را بدون محاکمه و تحقیق انجام داده و اگر سندی دال بر وابستگی افراد به «ویت‌کنگ»‌ها بدست نمی‌آوردند، به نام «سمپات کمونیست‌ها» کشته می‌شدند.

باب کیری، یکی از مجریان «برنامه ققنوس»
باب کیری، یکی از مجریان «برنامه ققنوس»

یکی دیگر از مجریان این برنامه «باب کیری» سناتور و کاندید حزب دموکرات در انتخابات سال ١٩٩٢ بود. وی که با تیمش مسئول حمله بر قریه تان‌فونگ (Thanh Phong) بود، حدود ٢٥ تن بشمول زنان و کودکان را کشت. باب‌کیری بخاطر این قتل‌عام مدال «ستاره برونز» را نیز از آن خود کرد. مایکل راتنر، وکیل «مرکز حقوق قانون اساسی» در مصاحبه‌ای با «کاونترپنچ» به تاریخ ١٧ می ٢٠٠١ گفت: «کیری باید بخاطر جنایات جنگی‌اش محاکمه شود. بخاطر عملی که او در شب ٢٤-٢٥ فبروری ١٩٦٩ انجام داد، زمانی که مسئول گروه هفت نفری عساکر دریایی بود و بیش از ٢٠ نفر ویتنامی غیر مسلح را کشت که هشت تن آنان زنان و اطفال شیرخوار بودند.»

دوگلاس ولنتاین (Douglas Valentine) تاریخ‌نویس امریکایی «برنامه ققنوس» را چنین خلاصه می‌کند:

ویتنام ١٩٦٥: فامیل وحشت‌زده از جنگ
ویتنام ١٩٦٥: فامیل وحشت‌زده از جنگ

«هدف از اجرای برنامه کشتار غیرنظامیان بود نه نظامیان. آنان لیست سیاهی تهیه کرده بودند که بر اساس آن مردم ویتنام را دستگیر و بدون محاکمه تا دو سال زندانی می‌کردند. در اکثر موارد این مدت بیشتر از دو سال طول کشیده و یا به سادگی به نام "جاسوس‌های گمنام" ‌کشته می‌شدند. این لیست سیاه بر اساس سلیقه شخصی نظامیان امریکایی ترتیب داده شده بود.»

لوسین کونین (Lucien Conein) افسر سی‌.آی.‌ای این برنامه را مختصرا چنین تعریف می‌کند: «اگر چیزی که من می‌خواهم اجرا نکنی، تو عضو ویت‌کنگ هستی.» او می‌افزاید: «برنامه ققنوس یک نوع جنگ روانی بود. آنان اعضای جبهه آزادیبخش ملی را به شکل فجیعی همراه با اعضای فامیل شان می‌کشتند. حتی آنان همسایه‌ها را نیز به بهانه تصفیه جمعیت از تروریستان تیرباران می‌کردند.»

اجساد کشته‌شدگان جنگ ویتنام
اجساد کشته‌شدگان جنگ ویتنام

انتونی هربرت، جنرال سابق نظامی که در این برنامه دخیل بود، می‌گوید: «آنان از من خواستند که مسئولیت تیمی را بگیرم که اعضای ویت‌کنگ را با فامیل‌های شان قتل‌عام می‌کردند و به من گفتند این را باید طوری انجام دهم که تصور شود خود اعضای ویت‌کنگ مسبب آن اند.»

آنان پس از کشتن افراد بر روی اجساد شان یادداشت می‌گذاشتند و یا پس از بمباردمان، اوراقی با این پیام پخش می‌کردند:

«توجه کنید مردم قریه: ۱- قریه شما به این دلیل بمباردمان شد که به اعضای ویت‌کنگ پناه داده بودید. ٢- قریه شما به این دلیل بمباردمان شد که در محله‌تان به اعضای ویت‌کنگ مساعدت نموده بودید. ٣- قریه شما به این دلیل بمباردمان شد که به اعضای ویت‌کنگ غذا داده بودید.»

پرتاب جسد از هلی‌کوپتر در یکی از ساحات جنگی در ویتنام
پرتاب جسد از هلی‌کوپتر در یکی از ساحات جنگی در ویتنام

بارت اوسبورن در گزارشی به کنگره در سال ١٩٧١ جنایات عساکر امریکایی را چنین شرح داد:

«من اصلاً به یاد ندارم که زندانی‌ای پس از بازجویی زنده مانده باشد. همه‌ی شان به قتل رسیدند. هیچ دلیلی مبنی بر عضو و یا حتی سمپات بودن آنان وجود نداشت. تمام آنان کشته و یا تا سرحد مرگ شکنجه شدند. در بعضی موارد آنان زندانیان را از هلی‌کوپتر پرتاب می‌کردند.»

نیروهای امریکایی با استفاده از روش‌های وحشتناک و برخورد ددمنشانه به تعذیب زندانیان می‌پرداختند. تجاوز، تجاوز گروهی، تجاوز با استفاده از اشیای نوک تیز، مارها و اجسام سخت، تجاوز بر اجساد جلو چشم بازماندگان، شوک برقی (معمولا با بستن سیم برق به اعضای تناسلی مردان و زنان و یا نقاط حساس بدن مثل زبان)، آویختن از سقف با دست و پای بسته، لت و کوب با دره،‌ رها کردن سگ به جان زندانی و... از شکنجه‌های مرسوم بشمار می‌رفتند.

شوک برقی زندانیان ویتنامی توسط نیروهای امریکایی با بستن سیم برق به اعضای تناسلی مردان و زنان و یا نقاط حساس بدن مثل زبان.
شوک برقی زندانیان ویتنامی توسط نیروهای امریکایی با بستن سیم برق به اعضای تناسلی مردان و زنان و یا نقاط حساس بدن مثل زبان

کی.میلتون اوسبورن، افسر امنیت نظامی معترف است که این روش‌ها را شخصا آزمایش نموده بود: «میله ٦ اینچی را در سوراخ گوش یک زندانی داخل نمودم تا اینکه مغزش بیرون آمد و مُرد. زنان ویتنامی را که شک می‌رفت از کادرهای محلی ویت‌کنگ اند در قفس‌ها بدون غذا نگهداری می‌کردیم. و شوک برقی به آلت تناسلی زنان و مردان با سیم باریک تلفن داده می‌شد.»

یکی از عملیات‌های مشهور «برنامه ققنوس» قتل‌عام قریه «مای‌لای» است. گزارش رسیده بود که کادر مسئول ولایتی «ویت‌کنگ» در آنجا مخفی شده است. امریکاییان یکبارگی با تیمی مجهز با تفنگداران دریایی و هلی‌کوپتر بر آن قریه حمله می‌کنند که در نتیجه ٥٠٤ مرد و زن و طفل ویتنامی کشته می‌شوند.

نگوین ون لم، عضو «جبهه آزادیبخش ملی ویتنام جنوبی» بود که در اول فبروری ١٩٦٨ در شهر سایگون با شلیک گلوله اعدام شد. نگوین ون لم عضو «جبهه آزادیبخش ملی ویتنام» در اول فبروری ١٩٦٨ در شهر سایگون به دست جنرال نگوک‌لو‌آن رییس پولیس دولت دست‌نشانده امریکا اعدام شد. این تصویر باعث اوج جنبش ضدجنگ در امریکا گردید.

در سال ١٩٧٢ نظامیان امریکایی پایان موفقیت‌آمیز «برنامه ققنوس» و پیروزی خود را اعلام نمودند ولی کور خوانده بودند. با آن که طی این سال‌ها «جبهه آزادیبخش ملی ویتنام جنوبی» شمار زیادی از کادرها و اعضا و هواداران خود را از دست داد ولی با سازماندهی وسیع، مبارزه قاطع و قربانی‌های فراوان، در سال ١٩٧٥ ابر قدرت امریکا را به زانو درآورده و با شکست مفتضح و سرافکندگی مواجه ساخت.

اجرای همچو برنامه‌های جنایتبار و تروریستی سی.آی.ای در نقاط مختلف جهان تا امروز پایان نیافته است. شکنجه‌گران پنتاگون همین اکنون بخاطر افغانستان و سوریه و عراق و لیبی و یمن و... نقشه‌های دهشت‌افکنانه طرح می‌کنند تا مردم بی‌گناه و بی‌دفاع و بخصوص عناصر پیشرو را بخاطر سیاست‌های آزمندانه خود به کام نابودی کشند.

یقینا با آموختن از رزمندگان و جانباختگان ویتنامی و با تحمل مشکلات و مبارزه پیگیر، می‌توان در راه استقرار استقلال و دموکراسی پیش رفته و این متجاوز تا دندان مسلح را همراه با غلامان داخلی‌اش درس عبرتناک داد.

مقالات برگزیده

مقالات رسیده

هنر و ادبیات

از صفحات تاریخ ما

تعداد مهمانان حاضر: 182 نفر