ملیون ها دالر «پول جنیات» از طرف سی آی ای به دفتر رئیس جمهور افغانستان پرداخت می گردد
- رده: ترجمه از منابع بیرونی
- نویسنده: ماتیور روزنبرگ
- منتشر شده در سه شنبه، 10 ثور 1392
نویسنده: ماتیور روزنبرگ| منبع: روزنامه
«گلوب اند میل»،
٢٩ اپریل ۲۰۱۳
مترجم: داکتر حمید سیماب
از برکت دریا دلی سازمان مرکزی اطلاعات ایالات متحدۀ امریکا (سی آی ای) از مدت بیشتر از یک دهه بدینسو، بسته هایی از دالر امریکایی چیده شده در جامه دان ها، کوله بار ها و گاهی هم در خریطه های پلاستیکی سودا بیش و کم یکبار در ماه در ادارات مربوط به دفتر رئیس جمهور افغانستان گذاشته و رها می گردند. به گفتۀ مشاورین کنونی و سابقۀ رهبر افغانستان، در مجموع ده ها ملیون دالر از جانب سی آی ای به دفتر حامد کرزی سرازیر گردیده است. خلیل رومان که از سال ٢٠٠٢ تا ٢٠٠۵ به حیث رئیس دفتر کرزی اجرای وظیفه می کرد اظهار داشت که «ما به این پول "پول جنیات" می گفتیم. این پول ها مخفیانه پیدا می شدند و مخفیانه گم می شدند.»
مشهور است که سی آی ای که از تبصره برمحتویات نوشتۀ حاضر خودداری کرد از مدت های مدیدی بدینسو از شماری از خویشاوندان و همکاران نزدیک کرزی حمایت پولی می کند، اما گزارش های اخیر در مورد تحویلدهی مستقیم نقدینه های بدون حساب و کتاب به دفتر کرزی، پرداخت هایی به پیمانۀ بس وسیعتر و با اثر بس عمیقتر بر امور حکومت داری روزمره را نشان می دهد. گذشته از آن، کمتر شواهدی موجود است که این پرداخت های پولی توانسته اند نفوذی را که سی آی ای می خواهد بخرد. به گفتۀ برخی مامورین امریکایی، این همه پول بجای خرید چنین نفوذی بر آتش فساد بنزین ریخته و جنگ سالاران را تقویه نموده است و بدینصورت به زیر پای ستراتیژی برون رفت امریکا از افغانستان نقب زده است. یک مامور رسمی ایالات متحدۀ امریکا اظهار داشت «بزرگترین منبع فساد در افغانستان ایالات متحده است.»
این تنها ایالات متحده نبود که محموله های نقدی به رئیس جمهور افغانستان تحویل می داد. چند سال پیش کرزی تأیید کرد که ایران بصورت منظم خریطه های پول نقد به یکی از دستیاران ارشدش تحویل می داده است. در آن زمان، یعنی در سال ٢٠١٠، مامورین رسمی ایالات متحده چنین تحویلدهی پول نقد از طرف ایران را برگه و شاهد کارزار شدید و پرتکاپوی ایران برای خرید نفوذ در افغانستان و زهرآگین ساختن مناسبات آن با ایالات متحده قلمداد کردند. آنچه که امریکایی ها در آنزمان نگفتند این بود که سی آی ای نیز قصر ریاست جمهوری را جیره خوار خود ساخته بود و اینکه برخلاف ایرانیان این پول پردازی کماکان ادامه دارد. مامورین امریکایی و افغانی که با این پرداخت ها آشنایی دارند اظهار داشتند که هدف عمدۀ سی آی ای ازین نقدبازی تأمین دسترسی به کرزی و حلقۀ داخلی حواریون او، و تضمین سیطره سی آی ای در قصر ریاست جمهوری که در دولت شدیداً متمرکز افغانستان از قدرت و نفوذ بزرگی برخوردار است بوده است. مامورین مذکور به شرط افشا نشدن نامهای شان در مورد این پول ها سخن گفتند.
ثابت نیست که آیا ایالات متحده آنچه را که برایش پول می دهد بدست می آورد یا نه. حرف ناشنوی و لجبازی کرزی در برابر امریکا (ونیز در برابر ایران) روی آرایه ای از مسایل گویی با روی هم ریختن پول نقد در برابرش بیشتر شده می رود. این پرداخت های پولی بجای آنکه موافقت و مرافقت کرزی را در پی آورد گویی نتیجۀ برعکس داده و نشان می دهند که گویا نمی توان کرزی را با پول خرید. کرزی سال گذشته علی رغم مخالفت های ایران معاملۀ شراکت ستراتیژیک با امریکا را امضا کرد که به گفتۀ دو تن از مامورین ارشد افغانی این کارش مستقیماً به توقف جیره از طرف ایرانیان انجامید. اکنون کرزی در پی آنست تا بر آن گروه های ملیشای شبه نظامی کنترول یابد که از طرف سی آی ای بخاطر هدف قرار دادن عوامل القاعده و قوماندانان گروه های مخالف پرورده شده اند، که این کار کرزی بصورت بالقوه نقشه های ادارۀ اوباما را در ارتباط با مبارزه با جنگجویان مخالف دولت در زمانی به ناکامی مواجه می سازد که ادارۀ اوباما قصد دارد نیروهای نظامی خود را امسال از افغانستان بیرون بکشد. اما به گفتۀ مامورین امریکایی و افغانی سی آی ای بازهم به جیره پردازی خود ادامه می دهد، به آن امید که در پیشبرد جنگ مخفیانه اش علیه القاعده و متحدین آن بتواند حرفی در گوش کرزی فرو کند.
بیشترینه پول سی آی ای، مانند نقودی که از ایران دریافت می شد، برای خریداری و در دام نگهداشتن جنگ سالاران و سیاستمدارانی بمصرف می رسد که اکثرشان با قاچاق مواد مخدر و در برخی موارد با طالبان در رابطه و همدستی قرار دارند. به گفتۀ مامورین امریکایی و افغانی، نتیجه آنست که سی آی ای چرخ های همان دستگاه و شبکۀ پشتیبانی ها و حمایت هایی را چرب می ساخت که دپلومات ها و مامورین تطبیق قانون امریکایی مذبوحانه تلاش داشتند از هم بپاشانند. با این کار، به گفتۀ آنان، سی آی ای حکومت افغانستان را در چنگال آنچه در واقع سندیکاها و اتحادیه های جنایتکاران سازمان یافته می باشد گذاشته است.
به نظر می رسد که این نقدینه پردازی ها تابع هیچیک از نظارت ها و محدودیت ها و محاسبه هایی نیست که بر کمک های رسمی ایالات متحده به افغانستان وضع گردیده است و حتی تابع مقررات برنامه های امداد رسمی سی آی ای مانند تمویل سازمان های استخباراتی افغانی نیز نمی باشد. گرچه شواهدی وجود ندارد که کرزی شخصاً ازین پول ها گرفته است (مامورین افغانی می گویند که پول ها به شورای امنیت ملی کرزی داده می شود) اما این جیره پردازی ها حتی اگر ظاهراً ناقض قوانین ایالات متحده نباشند در برخی موارد با اهداف بخش های دیگر حکومت امریکا در افغانستان در مغایرت قرار دارند.
بخش نمودن پول نقد از آغاز جنگ طرزالعمل معیاری سی آی ای درافغانستان بوده است. هنگام تهاجم سال ٢٠٠١ نقدینۀ امرکا اخلاص و خدمتگزاری شمار زیادی از جنگ سالاران بشمول قسیم فهیم معاون اول کنونی رئیس جمهور را خرید. به گفتۀ مامور امریکایی «ما به آنها پول دادیم تا طالبان را سرنگون کنند.» سپس سی آی ای به پرداخت پول ادامه داد تا افغان ها را درگیر جنگ نگهدارد. بگونۀ مثال، سی آی ای به احمد ولی کرزی برادر اندر رئیس جمهور کرزی پول داد تا نیروی ضربتی کندهار را سر و سامان دهد و اداره کند، یعنی گروه شبه نظامی ای که سی آی ای از آن تا زمان کشته شدن احمد ولی کرزی در سال ٢٠١١ برای سرکوبی جنگجویان مسلح کار می گرفت. به گفتۀ مامورین افغانی، شماری از رجال ارشد شورای امنیت ملی افغانستان بصورت منفرد نیز شامل لیست جیرۀ سی آی ای هستند.
گرچه سازمان های استخباراتی اکثراً به مامورین کشورهای خارجی برای بدست آوردن اطلاعات پول می پردازند، اما انداختن خریطه های پر از پول نقد در دفتر رهبر یک کشور خارجی برای بدست آوردن امتیاز شیوۀ بس غیرعادی کار است. مامورین افغانی گفتند که این طرزالعمل ناشی از شرایط منحصر به فرد افغانستان یعنی کشوریست که ایالات متحده در آن حکومتی را ساخت که اکنون کرزی آنرا اداره می کند. برای ساختن این حکومت، سی آی ای مجبور بود تا در زمان تهاجم سال ٢٠٠١ و بعد از آن بخاطر بصف آوردن شمار زیادی از جنگ سالاران پول بپردازد. در اواخر سال ٢٠٠٢ کرزی و دستیارانش اصرار کردند که این جیره پردازی ها از طریق دفتر رئیس جمهور صورت گیرد که به گفتۀ یک مشاور پیشین کرزی این کار به رئیس جمهور امکان داد تا طرفداری و وفاداری جنگ سالاران را بخرد. به گفتۀ این مشاور پیشین، سپس در دسمبر ٢٠٠٢ سر و کلۀ ایرانی ها در یک موتر لند کروزر مملو از پول نقد در قصر ریاست جمهوری پیدا شد. ماه بعد آن سی آی ای به تحویلدهی پول نقد به قصر آغاز کرد و جیره پردازی از همانجا اوج گرفت.
به گفتۀ مامورین، پرداخت های نقدی بصورت عادی از صدها هزار دالر تا ملیون ها دالر می رسید ولی هیچیک نتوانست ارقام دقیقی ارائه دهد. ازین پول ها برای انبوهی از مصارف خارج حساب و کتاب چون رشوه دهی به قانون سازان (وکلای پارلمان) یا تمویل مسافرات های حساس دپلوماتیک یا مذاکرات غیر رسمی استفاده می شود. مبالغ هنگفتی ازین پول ها برای در صف نگهداشتن جنگ سالاران کهنه کار بکار می رود. یکی ازین جنگ سالاران عبدالرشید دوستم است که شبه نظامیانش در سال ٢٠٠١ بحیث نیروی کفیل سی آی ای خدمت نمودند. به گفتۀ دو تن از مامورین افغانی وی ماهانه یکصد هزار دالر از قصر ریاست جمهوری دریافت می دارد، اما سایر مامورین اظهار داشتند که مبلغی که دوستم دریافت می دارد خیلی کمتر ازین رقم است. خود دوستم که حاضر نشد درین مورد تبصره کند قبلاً اظهارداشته بود که بخاطر خدمت منحیث فرستادۀ کرزی به صفحات شمال افغانستان ماهانه مبلغ هشتاد هزار دالر دریافت می کرد. از وی نقل شده است که در مصاحبه ای با مجلۀ تایم در سال ٢٠٠٩ گفت که «من پول یکساله را بصورت نقد پیشکی درخواست کردم تا بتوانم خانۀ رؤیایی خود را اعمار نمایم.» مامورین افغانی و غربی اظهار داشتند که قسمتی از پول جیره احتمالاً بجیب دستیاران کرزی که پول را تا و بالا می کنند می افتد، اما آنها از کسی بصورت مشخص نام نگرفتند.
طبق اظهار مامورین امریکایی که با عملیات سی آی ای آشنایی دارند این وضع برای سی آی ای موجب نگرانی زیادی نیست. یکی از آنان بیان داشت که «در صورتی که نیاز باشد سی آی ای با جنایتکاران نیز همکاری می کند.» به گفتۀ مامورین افغانی، جالب اینست که با جیره ایکه از تهران می آمد با شفافیت بیشتری نظر به دالرهایی که از سی آی ای می آمد برخورد می شد. پرداخت های ایرانیان از طریق رئیس دفتر کرزی صورت می گرفت. بخشی از پول در حسابی بنام رئیس جمهور در یک بانک دولتی واریز شده و بخش دیگری در قصر نگهداری می شد. مبالغ تحویل داده شده سپس در اجلاس بعدی کابینه اعلام می گردید. به گفتۀ مامورین مذکور ایرانی ها سالانه از۳ ملیون تا بسی بالاتر از ١٠ ملیون دالر پرداخت می کردند. وقتی خبر جیرۀ ایرانی ها در اکتوبر ٢٠١٠ به بیرون درز کرد کرزی به خبرنگاران اظهار داشت که وی بخاطر پول سپاسگزار است و علاوه نمود: «ایالات متحده هم همین کار را می کند. آنها نیز به بعضی از دفاتر ما پول نقد می پردازند.» در آنزمان دستیاران کرزی اظهار داشتند که منظور کرزی ملیاردها دالری بود که به شکل کمک رسمی از طرف ایالات متحده داده می شد، اما مشاور پیشین کرزی اخیراً طی مصاحبه ای گفت که در واقع منظور رئیس جمهور همان خریطه های مملو از پول نقد سی آی ای بود.
به گفتۀ مامورین افغانی، هیچکس در مجالس کابینه حرفی در مورد پول سی آی ای بزبان نمی آورد. این پول توسط دستۀ کوچکی از افراد بشمول محمد ضیا صالحی رئیس اداری شورای امنیت ملی در شورای مذکور تا و بالا می گردید. اما شهرت صالحی بیشتر بخاطر دستگیر شدنش در سال ٢٠١٠ در ارتباط با تحقیق و رسیدگی گسترده ایست که زیر نظر امریکایی ها صورت گرفته و پیوند قاچاق پول نقد از افغانستان را با امور مالی طالبان و قاچاق مواد مخدر برملا می ساخت. به گفتۀ مامورین امریکایی صالحی در ظرف چند ساعت به اثر سفارش و پادرمیانی کرزی رها گردید و سی آی ای کمک کرد تا ادارۀ اوباما متقاعد شود تا از فشار آوردن بخاطر فساد زدایی در دولت افغانستان منصرف گردد.
پس از رهایی صالحی به شوخی شعاری را بلند کرد که بگونۀ فشرده اولویت های متناقض ایالات متحده در افغانمستان را جمعبندی می کند. وی به همکاران خود می گفت که «من دشمن اف بی آی (ادارۀ تحقیقات جنایی امریکا) و قهرمان سی آی ای (ادارۀ استخبارات مرکزی امریکا) هستم.»
