«دارالعلوم حقانیه» پاکستان میلیون‌ها دالر از دولت دریافت می‌دارد

«دارالعلوم حقانیه» پاکستان میلیون‌ها دالر از دولت دریافت می‌دارد

نویسنده: تم کریگ | تلخیص و ترجمه: سمیر
منبع: روزنامه «واشنگتن پست»، ۲۲ جون ۲۰۱۶

پس از این که تروریستان هجده ماه قبل بیش از ۱۰۰ کودک مکتبی پاکستان را به قتل رسانیدند، رهبران این کشور عهد بستند تا مدارس دینی‌ای را درهم بشکنند که زمینه‌ی استخدام برای گروه‌های جنگجوی داخلی و بین‌المللی اسلامی را فراهم می‌آورند.

دولت ایالتی خیبر پختونخواه پاکستان ۳ میلیون دالر را به مدرسه «دارالعلوم حقانیه» که به «پوهنتون جهاد» هم مشهور است، می‌پردازد.

...

هفته قبل در جریان جلسه پارلمان ایالتی، رهبران خیبر پختونخواه اعطای پولی را اعلام نموده و اظهار داشتند که جهت فعال نگهداشتن یکی از بحث‌برانگیزترین مدارس اسلامی جهان، به آن نیاز بود. رهبران دولتی خاطرنشان ساختند که در حال حاضر حدود ۴ هزار شاگرد در این مدرسه ثبت و ساکن بوده، و والدین شان امیدوارند که از آنان مراقبت به عمل خواهد آمد.

مشتاق غنی، وزیر ایالتی اطلاعات خیبر پختوانخواه در مصاحبه‌ای با روزنامه «واشنگتن پست» گفت: «تعداد زیادی شاگرد در این مدرسه درس می‌خوانند، سرپناه و غذا دارند که این خدمت بزرگی برای مردم فقیر به شمار می‌رود.»

با دادن اعانه به بحث‌برانگیزترین آموزشگاه جهان، غنی گفت که دولت کمک می‌نماید تا این مدرسه را نیز ضمن اصلاحات بزرگ که طی آن ۳ میلیون کودک پاکستانی در بیشتر از ۱۰۰ هزار مدرسه به آموزش خواهند پرداخت، به «مسیر اصلی» بکشاند.

اما منتقدان انزجار شان را از این گام ابراز داشته می‌گویند که این تصمیم تهدیدی است برای تجدید تردیدی که آیا بر پاکستان منحیث شریک قابل اطمینانی در امر مبارزه جهانی برضد تروریزم اعتماد نمود و یا خیر.

منتقدان می‌گویند که مدرسه‌ای که بیش از همه باعث استنباط چنین واکنشی گردد، «دارالعلوم حقانیه» خواهد بود.

شاهی سید سناتور پاکستانی اظهار می‌دارد: «طالبان کودکان ما را می‌کشند و دولت ما به حامیان آنان پول می‌پردازد.»

هرچند این پوهنتون در ۱۹۴۷ بنیان گذاشته شد، اما در دهه ۱۹۸۰ زمانی حایز ارزش گردید که مقامات استخباراتی پاکستان و امریکا هر دو از آن به عنوان مرکز استخدام و پرورش شورشیان مخالف اشغال افغانستان توسط شوروی، استفاده نمودند.

بر اساس اظهارات قبلی کارمندان این مدرسه، گمان می‌رود که ملا عمر بنیانگذار طالبان و جلال‌الدین حقانی رهبر شبکه حقانی، در آن هنگام در همین جا درس خوانده باشند. احتمالا عاصم عمر رهبر شاخه جنوب آسیای القاعده نیز یکی از شاگردان پیشین این مدرسه بوده است.

پس از خروج اتحاد شوروی پیشین از افغانستان در اواخر ۱۹۸۰، مدرسه نامبرده به پیوندش با رهبران طالب ادامه داد که زمام کابل را در اواسط ۱۹۹۰ به عهده گرفتند. سپس، با برکناری طالبان از قدرت به یاری دولت امریکا در ۲۰۰۱، مدرسه مزبور تعداد بی‌شمار جنگجویانی زایید که هنوزهم علیه دولت تحت‌الحمایه امریکا در افغانستان می‌جنگند.

طارق آفاق، کارشناس امور نظامی از پشاور، تخمین می‌زند که ۸۰ فیصد شاگردان مدرسه حقانیه به طالبان پیوسته و یا حامی‌ آنان اند. بنابر گزارش‌هایی اختر محمد منصور رهبر قبلی طالبان که ماه گذشته در نتیجه حمله طیاره بی‌سرنشین امریکا به قتل رسید، نیز از فارغان این مدرسه بود.

سمیع‌الحق رهبر این مدرسه، به اندازه سایر رهبران دینی پاکستان، افراطی شناخته نمی‌شود. وی دو بار عضو سنا بوده و به مبلغ واکسین فلج اطفال (پولیو) مبدل شده است. لیکن دو سال پیش در مصاحبه‌ای با خبرگزاری «رویترز» لقب «پدر طالبان» را از آن خود کرده و گفت که «شاگردانش» باید علیه نیروهای امریکایی در افغانستان بجنگند.

او گفت: «آنان شاگردان من اند. طبق رسوم ما، معلم همانند پدر می‌باشد، پدر معنوی. به افغان‌ها باید اجازه داده شود تا برای آزادی شان برزمند.»

سال گذشته روزنامه «دان» پاکستان گزارش داد که دو مظنون قتل صدراعظم پیشین پاکستان بینظیر بوتو نیز در این مدرسه درس خوانده بودند. اما مقامات آن هرگونه پیوندی را با این مردان کاملا مردود ‌شمردند.

این مدرسه یکی از بزرگ‌ترین مراکز تدریسی اسلامی در جهان است که بر اصل سختگیرانه دیوبند تاکید ورزیده و مبلغ قانون شریعت می‌باشد.

طی سالیان متمادی، مدارس دیوبندی از عربستان سعودی و سایر کشورهای ثروتمند حوزه خلیج فارس کمک مالی دریافت نموده‌اند. طبق گزارش روزنامه «ایکسپرس تربیون» پاکستان، عربستان سعودی و امارات متحده عربی از تمویل‌کنندگان قبلی «دارالعلوم حقانیه» اند.

روشن نیست که چرا به یکبارگی به نظر می‌رسد که این مدرسه در مضیقه مالی قرار گرفته است. اما، دولت ایالت خیبر پختونخواه گفت که جهت تمویل بودجه آن ۳ میلیون دالر را برای دو سال آینده این مدرسه اختصاص داده و عمدتا این مبلغ برای اعمار ساخت لیلیه‌های آن به مصرف خواهد رسید.

رهبران پاکستان در سطح ملی به‌شمول دستیاران صدراعظم نواز شریف تاکید می‌ورزند که تمویل این مدرسه یک تصمیم ایالتی است. ولی عده‌ای از قانون‌گذاران بیان می‌دارند که پرداخت این هزینه در مغایرت با تعهد شریف است که «هر دشمن افغانستان، دشمن پاکستان نیز شمرده می‌شود.»

ستاره ایاز سناتور پاکستانی ضمن تذکر این که سایر مدارس دینی میانه‌رو چنین کمک‌های مالی را دریافت نمی‌دارند، گفت: «دولت ایالتی باید برای مردم توضیح دهد که چرا چنین مبلغ هنگفتی فقط برای یک مدرسه داده می‌شود.»

...

به هر حال، اختصاص این مبلغ نفوذی را نشان می‌دهد که هنوز هم محافظه‌کاران مذهبی در سیاست پاکستان دارا اند.

در انتخابات سرتاسری کشور احزاب محافظه‌کار اسلامی اغلب می‌کوشند تا ۱۰ در صد آرا را کسب نمایند. ولی در انتخابات محلی خیبر پختونخواه در ۲۰۱۴، حزب «تحریک انصاف» عمران خان بازیکن پیشین کرکت، در کسب اکثریت مطلق کرسی‌های پارلمان ایالتی ناکام ماند. اکنون وی برای حفظ دولت ایتلافی بر حمایت احزاب اسلامی متکی است.

مقالات برگزیده

مقالات رسیده

هنر و ادبیات

از صفحات تاریخ ما

تعداد مهمانان حاضر: 80 نفر