تظاهرکنندگان در کابل: جهادیان از قدرت کنار زده شوند
- رده: رسانه‌های انترنتی
- نویسنده: هشت صبح
- منتشر شده در چهارشنبه، 13 ثور 1391
صدها تن از باشندگان کابل، روز گذشته با راه‌اندازی تظاهراتی علیه رهبران جهادی، شعارهای تندی سر دادند و روزهای هفت و هشت ثور را به‌عنوان روزهای ماتم ملی خواندند و هم‌چنین رهبران جهادی را «وحشی» توصیف کردند. این تظاهرات که سه روز پس از بیستمین سالگرد پیروزی مجاهدان صورت گرفت، در آن تظاهرکنندگان خواستار به دادگاه کشانیدن تمام جنایتکاران جنگی و رهبران جهادی شدند. در این تظاهرات بیشتر جوانان و زنان اشتراک داشتند.
در هشتم ثور ۱۳۷۱ خورشیدی، گروه‌های جهادی با ساقط کردن نظام داکتر نجیب‌الله، رییس‌جمهور پیشین افغانستان، حکومت را در کابل به‌دست گرفتند و اقدام به تشکیل دولت اسلامی کردند. اما، پس از ورود مجاهدان به کابل، جنگ‌های خانمان‌سوز گروهی شعله‌ور شد که براساس آمارهای غیررسمی، طی این جنگ‌ها نزدیک به هفتادهزار نفر تنها در کابل کشته شدند. هم‌چنین این جنگ‌ها تمام زیربناها را از بین برد و زمینه را برای ظهور رژیم استکباری و واپس‌گرای طالبانی مساعد ساخت.
به باور برخی از کارشناسان و تظاهرکنندگان، روز هفتم ثور ١٣٥٧ خورشیدی که در آن حکومت تحت حمایت شوروی سابق به رهبری حزب دموکراتیک خلق افغانستان در کابل به قدرت رسید نیز، از جمله روزهای سیاه و تباه‌کننده برای مردم افغانستان به‌شمار می‌رود. به دنبال به قدرت رسیدن حکومت تحت حمایت شوروی در کابل، گروه‌های جهادی شکل گرفتند و علیه این حکومت به مبارزه پرداختند. تظاهرکنندگان دیروزی برای اولین‌بار نام جنایتکاران و مجرمان جنگی را که هم اکنون به‌عنوان اعضای ارشد دولت و رهبران جریان‌های سیاسی در بیرون از دولت فعالیت می‌کنند، به زبان راندند و هریک آنان را به‌عنوان جنایتکار، خاین، وطن‌فروش، کفتار، غدار و ستم‌کار مورد خطاب قرار دادند. این تظاهرات که از سوی حزب همبستگی ملی با حضور خانواده‌های قربانیان جنگ‌های داخلی از سینما پامیر آغاز و در چوک «سپاهیان گمنام» خاتمه یافت، در آن روزهای هفت و هشت ثور به‌عنوان روزهای «ماتم ملی» عنوان شد. «مرگ بر عبدالله غدار، مرگ بر سیاف کفتار، مرگ بر گلبدین خون‌خوار، مرگ بر دوستم ستم‌کار، مرگ بر قانونی ریاکار، مرگ بر محقق سیاه‌کار، مرگ بر خلیلی جنایتکار، مرگ بر فهیم جنایتکار» از جمله شعارهای مهم این تظاهرکنندگان بود. هم‌چنین تظاهرکنندگان می‌گفتند: «نه امریکا، نه ناتو، نفرین مرگ برتو! خلقی جلاد، نفرین مرگ برتو! جهادی بی‌آبرو، نفرین مرگ برتو! طالبان سیاه‌رو، نفرین مرگ برتو.»
هم‌چنین در یکی از شعارهای تظاهرکنندگان نوشته بود که «هشت ثور را روز ملی نامیدن، توهین به هفتادهزار هم‌وطن ماست که توسط جهادی‌های وحشی در کابل قتل عام شدند.» با این‌حال، حفیظ‌الله راسخ از سازمان‌دهندگان این تظاهرات می‌گوید که رهبران جهادی به‌نام آنانی که جان خود را در دفاع از افغانستان قربانی کردند، تجارت کردند و امروز صاحب قدرت سیاسی و اقتصادی فراوان هستند. او گفت: «آن مجاهدی که به‌خاطر دفاع از وطن علیه روس‌ها جهاد کرد، امروز پسرش سر سرک موترشویی می‌کند، زنش بیوه و بی‌چاره است.» او تاکید کرد رهبران جهادی باید از قدرت کنار زده شوند تا «سایه شوم‌شان» از سر مردم دور شود. آقای راسخ تاکید کرد که بدون به دادگاه کشانیدن جنایتکاران و مجرمان جنگی، مردم افغانستان در آرامش به‌سر نخواهند برد.
آتش‌زدن عکس کرزی
تظاهرکنندگان که در پلاکارت‌های خود عکس‌های رهبران ارشد جهادی را نیز حمل می‌کردند، روی آن با خط سرخ علامت «چلیپا» کشیده بودند و در خاتمه‌ی این تظاهرات این عکس‌‌ها را آتش زدند. در میان عکس‌هایی که به آتش کشیده شد، تصویری از حامد کرزی، رییس‌جمهور کشور نیز، در کنار تصاویر جنایتکاران جنگی و ضد بشری به چشم می‌خورد. حامد کرزی به‌عنوان رییس‌جمهور این کشور، از این‌که طی یک‌دهه اخیر نتوانست آنانی را که دست‌های‌شان به خون مردم آلوده‌اند، به دادگاه بکشاند، مورد نفرت تظاهرکنندگان قرار گرفت. به‌گفته‌ی تظاهرکنندگان، دولت افغانستان به‌جای این‌که اقدامی برای به محاکمه کشانیدن جنایتکاران و مجرمان جنگی در کشور بکند، تلاش کرده است تا از رهبران جهادی که متهم به جنایت علیه بشریت هستند، در طول ده‌سال اخیر حمایت کند. گرچند تلاش‌های زیادی از سوی برخی از نهادهای مدنی و فعالان حقوق بشر برای به دادگاه کشانیدن جنایتکاران جنگی در کشور صورت گرفته، اما دولت به این تلاش‌ها تاکنون اعتنایی نکرده است. با بی‌توجهی رییس‌جمهور در مورد به محاکمه جنایتکاران جنگی، قدرت رهبران جهادی نیز روز به روز بیشتر شده است.
رهبران جهادی انعطاف‌پذیر یا روبه زوال؟
ده‌سال قبل هیچ شهروندی جرات نمی‌کرد تا به رهبران جهادی بگوید «بالای چشم‌تان ابروست.» برای نمونه اظهارات خانم ملالی جویا در لویه‌جرگه قانون اساسی و یا در پارلمان با واکنش تندی از سوی رهبران جهادی همراه شد. ده‌سال قبل زمانی‌که یک روزنامه‌نگار جوان در هفته‌نامه آفتاب به نشر یک مقاله پرداخت، واکنش تند رهبران جهادی را در پی داشت. این هفته‌نامه از نشر بازماند و کارمندان آن اکنون به‌صورت پناهنده در کشورهای غربی به‌سر می‌برند.
حضور گسترده‌ی رهبران جهادی در قدرت و نهادهای دولتی سبب شد تا در یک تصمیم شتاب‌زده، مجلس نمایندگان اقدام به تصویب منشور مصالحه ملی کند. در ده‌سال گذشته تلاش رهبران جهادی این بود تا حضور نیرومند و گسترده‌ای در هرم قدرت داشته باشند. هرچند که تعداد زیادی از رهبران جهادی در قالب گروه مخالفان سیاسی فعالیت می‌کنند، اما حضور پررنگ بخش دیگری از رهبران جهادی در دولت، هم‌چنان محسوس است. برای نخستین‌بار در یک‌دهه‌ی اخیر یک حزب سیاسی اقدام به مظاهره سیاسی کرده است. در این مظاهره تصاویر رهبران جهادی به آتش کشیده شده و از آنان به‌عنوان جنایتکار، خون‌خوار، غدار و... نام برده شده است.
این تظاهرات، بدون خشونت پایان یافت. سوال اساسی این است که آیا رهبران جهادی انعطاف‌پذیر شده‌اند و یا این‌که زوال تنظیم‌های جهادی فرا رسیده است؟ بدون‌شک این‌نوع مظاهره‌ها می‌تواند عقده‌های خفته در دل بسیاری از هم‌وطنان را که در دهه‌های گذشته آسیب دیده‌اند، تبارز دهد. در حالی‌که گروه‌های جهادی با صف‌بندی در قالب اپوزیسیون و حکومتی در صدد کسب کرسی ریاست‌جمهوری در انتخابات آینده‌اند، این نوع مظاهره می‌تواند زنگ خطری برای رهبران جهادی به‌شمار آید.
اکنون بهتر است که رهبران جهادی خود، در سمینارها و گردهمایی‌ها به نقد و بررسی کارنامه‌های‌شان پرداخته و با روحیه مسوولیت‌پذیری، رویدادهای اتفاق افتاده را مسوولانه و شجاعانه به عهده گرفته و فرصت را برای دادخواهی قربانیان فراهم سازند. در غیر آن ما شاهد مظاهره‌های گسترده‌تر از سوی مردم تا درب دروازه‌های خانه‌های رهبران جهادی خواهیم بود.
هشت صبح
