مادران میدان مایو: «ما نخستين مادرانی بوديم كه از فرزندان مان زاده شديم!»
- رده: مقالات
- نویسنده: توفان
- منتشر شده در یکشنبه، 04 دلو 1394
در سال ١٩٧٦ کودتایی تحت حمایت امریکا در ارجنتاین روی داد که حاصل آن رویکار آمدن دیکتاتوری نظامی به رهبری خورخه رافایل بود که جو دهشت و استبداد عریان را به دنبال داشت. از سالهای ١٩٧٦ الی ١٩٨٣ جنایات هولناکی در ارجنتاین زیر نام «جنگ کثیف» صورت گرفت تا اختناق ناشی از آن سد خیزش‌های مردمی گردد. درین جریان حدود ٣٠٠٠٠ تن از سوی نیروهای راست افراطی و نظامیان کشته و «ناپدید» شدند که اکثریت آنان روشنفکران، نیروهای چپ، معلمان و رهبران اتحادیه‌های کارگری بودند.
این جو ترور باعث شد که یکی از نام‌آورترین و ثابت‌قدم‌ترین تشکل‌های مادران قربانیان درین کشور سر بلند کند. گروه کوچکی متشکل از ۱۴ مادر برای دادخواهی از سرنوشت فرزندان ناپدید شده شان در میدان مایو در شهر بوینوس‌آیرس در اپریل ١٩٧٧ تجمع نمودند که بعد‌ها تعداد شان بیشتر شده به «مادران میدان مایو» شهرت یافتند. میدان مایو مرکز سیاسی پایتخت ارجنتاین است که سال ۱۸۱۰ مردم استقلال شانرا از اسپانیا در آنجا جشن گرفته بودند. این مادران هر پنجشنبه در میدان مایو گردهم آمده شعار سر می‌دادند: «ما فرزندان مان را می‌خواهیم!»، «مهم نیست فرزندان ما چه عقیده‌ای دارند، آنها نباید شکنجه شوند!».
تجمع مادران در میدان مایو که به «مادران میدان مایو» شهرت یافتند.
مادران در گردهمایی‌های هفته‌وار تصاویر عزیزان شان را با خود حمل می‌نمودند و تکه‌های سفیدی را که غنداق کودکی فرزندان گم‌شده شان بود به سر می‌کردند که بر آن شعار‌هایی نیز درج بود. آنان سعی کردند تا جلب توجه نموده و مادران دیگری را که عزیزان شان را از دست داده و یا از آنان بی‌خبر اند به جمع خود جذب کنند. بنابرین، به تدریج به جمع گروه کوچک آنان اضافه می‌شد.
جنبش «مادران میدان مایو» خواستند رسماً اعلام موجودیت کنند تا زمینه گسترش فعالیت‌های‌شان فراهم گردد. ازاینرو بیانیه‌ای نوشتند و آن را به یکی از روزنامه‌های ارجنتاین فرستادند. نظامیان که رشد اکسیونهای مادران را تحمل نمی‌توانستند، سه تن از بنیانگذاران آن را به قتل رساندند. با آنکه تعداد اندکی از این ترور وحشتزده شده عرصه را رها کردند، اما اکثریت مادران میدان مبارزه را ترک نگفتند، هبه بونافینی جانشین تعیین شد و به ادامه‌ی مبارزه و حرکت شان تاکید کردند. آنان نوشت:
«نيرویی كه به ما توان داد تا حركت مان را همچنان ادامه دهيم، بچه‌هاي مان بودند. ما نخستين مادرانی بوديم كه از فرزندان مان زاده شديم. ما نمی‌خواستيم خون آنها بيهوده هدر رود».
مقاومت «مادران میدان مایو» با نظامیان
باآنکه جو خفقان بر آن کشور سایه افکنده بود و اعتراض مادران از سوی رسانه‌های داخلی سانسور می‌شد، اما مادران به مبارزه شان بی‌باکانه ادامه دادند و بالاخره شهرت جهانی یافتند. زمانی که مسابقات جهانی فوتبال در سال ١٩٧٨ در ارجنتاین برگزار شد، نظامیان کوشیدند تا مادران را از میدان مایو با گاز اشک‌آور دور سازند تا تجمع آنان انعکاس رسانه‌ای خارجی نیابد. اما این مادران شجاع به صورتی پیش رفتند تا با استفاده از این فرصت صدای شان را به گوش جهانیان برسانند. آنان صدها کارت پستی به سیاستمداران و خبرنگاران خارجی فرستادند و اکسیونهای شان در رسانه‌های خارجی انعکاس گسترده یافت. این تلاش‌ها زمینه‌ساز ارتباط مادران با سازمان‌های حقوق بشر و آزادیخواهان خارج ارجنتاین شد.
در سال ١٩٨٢، در نتیجه جنگ ارجنتاین و انگلیس بر سر مالکیت جزایر فالکلند، دیکتاتوری نظامیان سقوط کرد و حرکت‌های دموکراسی‌خواهانه اوج‌گیر گشتند که نهایتا جنایتکاران به میز محاکمه کشانیده شدند. اما پس از مدتی قانون معافیت جنایتکاران به تصویب رسید اما بازهم این مادران مایو بودند که با تلاش‌های شان باعث بسیج دهها هزار تن علیه این قانون در اگست ١٩٨٢ گردیدند.
ماه‌ها بعد از سقوط دیکتاتوری نظامیان، رائول آلفونسین رئیس جمهور ارجنتاین انتخاب شد. او نمی‌توانست جنبش مادرانی را که مبارزه جسورانه آنان در سطح ملی و بین‌المللی مطرح بود نادیده بگیرد، بنا کمیسیونی را موظف ساخت تا قضیه گم‌شده‌گان را پی‌گیری کند. مادران کمیسیون را تحریم نمودند، زیرا در راس آن نویسنده‌ای مقرر شد که در سال ١٩٧٦ از خورخه رافایل تعریف و تمجید نموده بود. مادران طی بیانیه‌ای اظهار داشتند: «ما کمسیون را به رسمیت نمی‌شناسیم زیرا منتخب مردم نیست، بلکه انتصاب دستگاه حکومتی است.»
جمعی از مادران میدان مایو با تصاویر فرزندان «ناپدید»شده شان
مادران با شعار «فرزندان ما را دوباره برگردانید!» به راهپیمایی‌های خود ادامه دادند. تعدادی این شعار‌ها را دیوانگی خواندند و کمیسیون هم که سازشکار بود این قضیه را تمام شده اعلان نمود. اما مادران بدون محاکمه قاتلان فرزندان شان آرام ننشستند و بیان داشتند: «چرا بايد اجساد را بپذيريم درحاليكه قاتلان بدون ترس از مجازات در كشور آزادانه زندگى مى‌كنند.»
مقاومت جسورانه‌ی «مادران میدان مایو» بی‌نتیجه نماند. بالاخره در سال ٢٠١٠ دیکتاتور نظامی (خورخه رافایل) بخاطر جنایاتی که در دوره حاکمیتش در سالهای ١٩٧٦ الی ١٩٨٣ صورت گرفته بود، در محکمه‌ای در ارجنتاین به حبس ابد محکوم شد و در محکمه دیگری در سال ٢٠١٢، خورخه و دیگر افسران بالارتبه حکومتش به ٥٠ سال حبس محکوم گردیدند.
«مادران میدان مایو» هنوز به راهپیمایی‌های شان ادامه داده دست از مبارزه بر نمی‌دارند.
سالها می‌گذرد و مادران هنوز به راهپیمایی‌های شان ادامه داده دست از مبارزه بر نمی‌دارند. گرچه می‌دانند که دیگر جگرگوشه‌های شان را نخواهند یافت، اما برای انسانیت می‌رزمند و نمی‌خواهند در هیچ جای دنیا با هیچ انسانی چنین جنایاتی صورت بگیرد. اکنون «مادران میدان مایو» به یکی از برجسته‌ترین جنبش‌های سیاسی امریکای لاتین مبدل شده و به جهانیان درس ایستادگی و مقاومت می‌دهد.
در سال ١٩٩٥ جمعی از مادران که «بستگان شهدا و اسیران آزادیخواه افغانستان» خوانده می‌شدند، در برابر پارلمان و وزارت خارجه پاکستان دست به تظاهرات زده خواهان به محاکمه کشانیدن گلبدین و شرکای جرمش شدند.
در سرزمین ما نیز از حاکمیت مزدوران روس گرفته تا خودخوری‌ّهای تنظیم‌ها و غلامان امریکا و پاکستان اینچنین فجایع هولناک را شاهد بودیم. میهنفروشان خلقی و پرچمی تعداد وسیعی از معلمان، دگراندیشان و نیروهای چپ و مترقی را دستگیر و زنده به گور کردند. پس از اخراج روس‌ها، امریکا نیز سگان هارش را بر افغانستان رها نمود تا اشغالش را امکان‌پذیر سازد. تعداد زیادی از روشنفکران و آزاداندیشان توسط آی.اس.آی، حزب اسلامی و دیگر گروه‌های بنیادگرا که تحت برنامه‌های امریکا فعالیت می‌نمودند، اختطاف، شکنجه و ترور شدند.
٢۰ قوس ١٣٩۳ (١۱ دسمبر ٢٠١۴): فامیل‌های قربانیان بخاطر یادبود از قربانیان دوره سیاه میهنفروشان خلق و پرچم بر قبرهای جمعی جانباختگان در پولیگون پلچرخی اکلیل گل گذاشتند.
در افغانستان نیز مادرانی بودند و هستند که جهت به محاکمه کشانیدن قاتلان فرزندان شان صدای عدالت‌خواهی را بلند نمودند. در سال ١٩٩٥ جمعی از مادران که «بستگان شهدا و اسیران آزادیخواه افغانستان» خوانده می‌شدند، در برابر پارلمان و وزارت خارجه پاکستان دست به تظاهرات زده خواهان به محاکمه کشانیدن گلبدین و شرکای جرمش شدند. سالها بعد، پس از انتشار لیست ٥٠٠٠، مادران و دیگر بستگان شهدا با حمل نمودن تصاویر عزیزان شان گردهمایی وسیعی را در کابل برگزار نمودند و همچنان منار یادبودی را در پولیگون پلچرخی بنا کردند. این مبارزات باید با الهام از «مادران میدان مایو» تا محاکمه و مجازات تمامی مجرمان جنگی و ستمکاران ادامه یابد.
۷ میزان ۱۳۹۲: راهپیمایی «حزب همبستگی افغانستان» در گرامیداشت از قربانیان سه دهه جنگ و بخصوص آن جانباختگان آزادیخواهی که توسط «اگسا» بی‌رحمانه در سالهای ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ به قتل رسیده بودند و نام شان در «لیست مرگ» منتشر شد.
بر ماست تا با آموختن از روحیه بلند عدالت‌خواهانه «مادران میدان مایو» از مقاومت دست بردار نشده، روشنفکران مرتجع حامی جانیان را افشا و قاتلان را پای میز محاکمه بکشانیم. هرچند در افغانستان ما تا هنوز جنایت و بربریت ادامه دارد، اما اگر به سبک مادران مایو برای به کرسی نشانیدن عدالت برزمیم، بدون شک هیچ قدرتی در برابر زور یک ملت توان ایستادگی نخواهد داشت.
