اولیور استون، فلمساز هالیوود که پلیدی دولت امریکا را برملا می‌سازد
- رده: هنر و ادبیات
- نویسنده: لاله
- منتشر شده در جمعه، 01 جدی 1396
الیور استون (Oliver Stone) فلمنامه‌نویس معروف امریکایی و یکی از برجسته‌ترین فلمسازان هالیوود است که به مسایل بحث‌برانگیز سیاسی امریکا پرداخته منحیث صدای مخالف دولت شناخته می‌شود. در حالی که او با فلم‌های تجارتی مثل «جوخه» (Platoon)، «قطار سریع‌السیر نیمه‌شب» (Midnight Express)، «متولد چهارم جولای» (Born on the Fourth of July)، و «صورت‌زخمی» (Scarface) (تعدادی از آنها برنده جوایز «اسکار») شهرت یافت، اما طی چند دهه گذشته تبدیل به یکی از جدی‌ترین منتقدان دولت امریکا شد. او بخصوص در رابطه با سیاست‌های جنگ‌افروزانه کاخ‌سفید اعتراضش را با تولید فلم‌ها و مستندهای آگاهی‌بخش بیان داشته است.
الیور استون (Oliver Stone)
الیور استون در سال ۱۹۴۶ در شهر نیویارک متولد شد و در پوهنتون ییل تحصیلاتش را ناتمام گذاشت. در سال ۱۹۶۷ در جنگ ویتنام اجرای وظیفه کرد که تأثیرات عمیقی بر فلم‌های معروفش داشت و دلیل اصلی موضع ضد جنگ او بود. طی مصاحبه‌ای در سال ۲۰۰۳ درین باره گفت:
«من بیشتر رادیکال شدم چون بیشتر آگاهی پیدا کردم و درک من از آنچه که ما در جهان انجام می‌دادیم تغییر کرد.»
استون به شدت از جورج بوش برای راه انداختن جنگ‌های عراق و افغانستان انتقاد کرد و دروغ‌های او را در این مورد فاش ساخت. زمانی که تصمیم گرفت فلمی در مورد قتل‌عام «مای لی»(۱) در سال ۲۰۰۷ بسازد، دلیلش را چنین بیان کرد:
«چرا حالا؟ به خاطر عراق. این یک دلیل عمده است. من قصد نداشتم که فلم چهارم در مورد ویتنام بسازم. اما این سال گذشته - شما احساسات من را در مورد جنگ عراق می‌دانید - من فکر می‌کنم که متاسفانه وقت آن رسیده که حوادثی مثل مای لی را دوباره یاد کنیم.»
در انتخابات امریکا او از اوباما حمایت کرد اما بعدا نادم شده به محکومیت او پرداخت: «برعکس، اوباما سیاست‌های دولت بوش را تشدید بخشید» و اوباما را مسئول «ایجاد بزرگترین چتر نظارت امنیتی جهانی، بزرگتر از "ستاسی" آلمان شرقی» دانست.
در انتخابات ۲۰۱۶ از برنی سندرز حمایت کرد اما در نهایت به جیل استاین «حزب سبز» رای داد. اما در تازه‌ترین سخنرانی خود در مراسم پذیرش «جایزه لارل برای دستاورد فلمنامه نویسی» از سوی «انجمن نویسندگان امریکا» که در ۱۹ فبروری ۲۰۱۷ در لاس انجلس ارائه گردید، از هر دو حزب امریکا انتقاد کرده گفت:
به تاریخ ۱۹ فبروری ۲۰۱۷، «انجمن نویسندگان امریکا»، «جایزه لارل برای دستاورد فلمنامه‌نویسی» را به الیور استون اعطا نمود که از سوی جیمز ودز (راست) به او تقدیم گردید.
«این اشتباه خواهد بود اگر من بر حضور کوتاه خود در هالیوود پایان بدهم بدون اینکه به شما نویسندگان، به ویژه نویسندگان جوان، یادآوری نکنم که شما می‌توانید از حکومت و جامعه خود انتقاد کنید. شما مجبور نیستید سازش کنید. اکنون مود است که ضد جمهوری‌خواهان و ترامپ وغیره موضع بگیرید و اوباماها و کلنتن‌ها را به فراموشی بسپاریم. اما به یاد داشته باشید که در ۱۳ جنگی که ما شروع کردهایم و ۱۴ تریلیون دالری که صرف کردهایم و صدها هزار تنی که در ۳۰ سال گذشته از کره زمین نابود گردیدند، این یک رهبر نبود که مسئولیت داشت بلکه یک سیستم بود، سیستم جمهوری‌خواه و دموکرات. و این را هرچه نام می‌گذاریم (مجتمع نظامی-صنعتی-امنیتی-پولی-رسانه‌ای) این سیستمی است که معتقد است «جنگ‌های عادلانه» وجود دارند، که تحت لوای پرچم ما توجیه می‌گردند، پرچمی که پرافتخار به روی زندگی ما اهتزاز می‌کند... نیاز نیست به قربانیان اشاره کنیم، ما می‌دانیم که در بیش از ۱۰۰ کشور با تهاجم، تغییر رژیم، هرج و مرج اقتصادی، جنگ ترکیبی یا قدرت نرم، هر آنچه که شما آن را می‌نامید، مداخله کردهایم، و این نوعی جنگ است. در نهایت، این تبدیل به سیستمی شده که منجر به مرگ این سیاره و انقراض همه‌ی ما می‌شود.
من با این افرادی که جنگ به راه می‌اندازند، اکثر زندگیم جنگیدم. این یک بازی خسته‌کننده است و اغلب وقت شما شکست می‌خورید. و با تمام انتقادها و توهین‌هایی که دریافت می‌کنید -و همچنین تمجیدها- مهم است که به یاد داشته باشید اگر به آنچه که می‌گویید اعتقاد داشته باشید و اگر می‌توانید در آن راه استوار بمانید، قادر به آوردن تغییر می‌شوید.... سعی نکنید که با یافتن موضوعات عامه‌پسند به موفقیت برسید... بلکه برای کشف معنای واقعی درونی زندگی تان در کره زمین تلاش کنید. و هیچ وقت در مبارزه تان برای صلح، نجابت و بیان حقیقت، تسلیم نشوید.»
ادوارد اسنودن، چلسی منینگ و جولیان آسانج منحیث «برملاکنندگان دروغ‌ها» از جانب الیور استون مورد تحسین قرار گرفتند. در مورد آنان گفت:
«من فکر می‌کنم این افراد بسیار شجاع هستند و از آنها باید حمایت شود. شرایطی وجود دارد که در آن شما باید از قانون والاتری اطاعت کنید که بیشتر از قانونی که شما می‌شکنید اهمیت دارد.»
«جنوب مرز»: یکی از مستندهای الیور استون
هرچند بعضی فلم‌های او پول‌آور نبودند، اما اولیور بیشتر در پی رساندن پیامش به مردم متعهد بود تا کسب موقعیت برتر تجاری. در سال ۲۰۱۶ فلم «اسنودن» را ساخت که قهرمانی این جوان شجاع را به تصویر می‌کشد. استودیوهای بزرگ از همکاری با وی ابا ورزیدند اما استون به کارش ادامه داده با دشواری‌ها زیادی آنرا به پایان رساند.
الیور چندین مستند در مورد امریکای لاتین تهیه کرده است که در آن سرکوب وحشیانه دولت‌ها، جریانات و عناصر دموکراتیک و چپ توسط امریکا و دیگر قدرت‌های غربی را روی پرده آورده است. در ضمن برنامه‌های خونین «صندوق بین‌المللی پول» و الیگارشی‌های داخلی آن کشورها را نمایان می‌سازد. او در آثارش، حمایت امریکا از دیکتاتوری‌های راست در ارجنتاین، بولیویا، برازیل، شیلی، پاراگوئه و اروگوئه و ترور و ناپدیدشدن شخصیت‌های وطنپرست و انقلابی این کشورها را با اسناد در معرض دید بیننده قرار می‌دهد.
سه مستند اولیور در مورد فیدل کاسترو («فرمانده»، «در جستجوی فیدل» و «کاسترو در زمستان»)، یک مستند به عنوان ادای احترام به رهبر مردمی ونزویلا، هوگو چاویز پس از مرگش («دوست من، هوگو»)، و یک مستندش به نام «جنوب مرز» در مورد رویکار آمدن دولت‌های مترقی و چپ در امریکای لاتین می‌باشد که شامل مصاحبه با هفت رئیس جمهور پیشرو و مردمی آن دیار می‌باشد: هوگو چاویز از ونزویلا، ایوو مورالس از بولیویا، رافایل کوریا از اکوادور، راول کاسترو از کیوبا، کیرشنرها از ارجنتاین، لولا دا سیلوا از برازیل و فرناندو لوگو از پاراگوئه. استون خدمات این رهبران را که در برابر زورگویی امریکا مقاومت كردند و جنبش‌های مردمی را رهبری کردند، گامی مثبت در جهت استقلال سیاسی و اقتصادی منطقه عنوان کرده از آنها ستایش می‌کند.
موضوع کلیدی مستندهای استون افشای دروغ‌های دستگاه تبلیغاتی امریکا است که در میان مردم ترس و هیستری را گسترش می‌دهند. درین میان مستند های وی در مورد امریکای لاتین این واقعیت را به خوبی برجسته می‌سازند.
الیور استون با تعدادی از رهبران مترقی و چپ عصر ما که در رسانیدن پیام آنان به جهانیان کارهای ارزنده‌ای انجام داد.
«مصاحبه‌های پوتین» که اخیرا آنها را پخش کرد، تلاش استون برای تکذیب «مک کارتیزم جدید» یعنی موج تبلیغات دروغین در مورد دخالت روسیه در انتخابات ایالات متحده و امور داخلی امریکا بود. او تغییر رژیم در اوکراین را هم به درستی یک توطئه «سیا» عنوان کرد. علاقه استون به ایران و احمدی نژاد هم از همین موضع آب می‌خورد که در جستجوی واقعیت‌هایی بود که ماشین تبلیغاتی امریکا آن را پنهان می‌کرد، اما عدم اشاره او به ماهیت پلید و ضدانقلابی رژیم تیوکراتیک ایران و فراموشی صدها مبارزی که در کشتارگاه‌های آن رژیم ضدانسانی شکنجه و اعدام می‌شوند، از بزرگترین اشتباهات این فلمساز به حساب می‌آید.
یکی از شاهکارهای استون مستند سلسله‌دار «تاریخ ناگفته امریکا» (The Untold History of the United States) است. او درین مستند کوشیده فشرده‌ای از پهلو‌های تاریک و جنایتبار سرگذشت امریکا را که جنگ و کشتار و رسوایی‌های سیاسی مشخصه بارز آن است منعکس سازد. برعکس اکثر آثار تاریخی، این مستند به طرفداری از جمهوری‌خواهان یا دموکرات‌ها نیست، بلکه به سبک هوارد زین، تاریخ‌نگار مترقی و فقید آن کشور، گوشه‌هایی از تاریخ امریکا را نقد می‌کند که توسط سیاست‌مداران و رسانه‌ها کتمان می‌گردد. پروفیسر پیتر کزنک که از دهه‌ها بدینسو مصروف مطالعه و افشاگری جنایات امریکا بوده است، با استون در ساخت این مستند همکاری کرده است.
پی‌نوشت:
۱) کشتار مای لی (My Lai massacre) جنایت تکان‌دهنده نیروهای امریکایی در ویتنام جنوبی بود که به تاریخ ۱۶ مارچ ۱۹۶۸ به وقوع پیوست و طی آن بیش از ۵۰۰ غیرنظامی بصورت ددمنشانه قتل‌عام شدند. خبر این دهشت یک سال بعد به بیرون درز کرده نقطه عطفی در روند جنگ ویتنام گردیده باعث تشدید جنبش ضدجنگ گردید.
