جان پلجر، گزارشگر باوجدان و نادر جهان
- رده: مقالات
- نویسنده: فرزاد
- منتشر شده در یکشنبه، 10 جدی 1402
با تاسف اطلاع حاصل نمودیم که جان پلجر در ۹ جدی ۱۴۰۲ در سن ۸۴ سالگی چشم از جهان بست. ضمن ابراز تسلیت به خانواده، دوستان و دوستداران وی، اینک مطلبی را که در ۱۷ جوزای ۱۳۹۲ در سایت همبستگی درباره این گزارشگر باوجدان به نشر رسیده بود، دوباره نشر می‌کنیم.
جان پلجر خبرنگار و پژوهشگر متعهد آسترالیایی، نویسنده شجاع و سازنده بیش از بیست فلم مستند در باره رویداد های مهم جهان می‌باشد که از دهه شصت میلادی تا کنون نقش بسزایی در بی‌پرده ساختن خیانتها و پلیدی های مخصوصا دولتهای تجاوزگر امریکا و انگلستان ادا نموده است.
فلم های مستند «نیکاراگوئه: حق یک ملت برای زنده ماندن» (١٩٨٧)، «سال صفر: مرگ بی‌صدای کامبوج» (١٩٧٩)، «مرگ یک ملت، توطئه تیمور شرقی» (١٩٩٤)، «برافراشتن پرچم و مسلح کردن جهان» (١٩٩٤)، «پرداخت بها: کشتار کودکان عراق» (٢٠٠٠)، «اربابان جدید جهان» (٢٠٠٢)، «دزدیدن یک ملت» (٢٠٠٤)، «به نام عدالت» (٢٠٠٧)، «جنگ علیه دموکراسی» (٢٠٠٧)، «جنگی را که دیده نمی‌توانید» (٢٠٠٧) و غیره فلم های مستند آگاهی بخش و روشنگر از تلاش های پیگیر او برای دفاع از عدالت و رنجبران جهان حکایت میکنند.
او در سال ٢٠٠٣ با ساختن فلم «شکستن سکوت: حقایق و دروغ های "جنگ علیه ترور"» اولین خبرنگار غربی بود که اهداف شیطانی جنگ امریکا و غرب در افغانستان را برملا نموده از جنایات تکاندهنده آنان علیه مردم ما سخن گفت. درین فلم او مسلط ساختن دوباره آدمکشان «ائتلاف شمال» بر مردم ما را به جهانیان نشان داد و در گفتگو با قربانیان حملات وحشیانه امریکا در افغانستان از بیرحمی های هولناک اشغالگران پرده برداشت.
او معتقد است:
«برای خبرنگاران کافی نیست که فقط پیام آوران خنثی باشند بدون اینکه برنامه های پنهانی‌ای که این پیام ها و افسانه ها را احاطه کرده اند درک کنند.»
جان پلجر بیش از ده کتاب نیز تا حال منتشر نموده که هرکدام آثار ماندگاری اند که از آگاهی عمیق او از دسایس مخفی امپریالیستها در رویداد های جهان و از جانفشانی و وجدان بیدار او حکایت میکنند. او همیشه در آثارش از جعل‌پردازی‌ها و تحریف هایی پرده برمی‌دارد که دولتهای غربی زیر نام حقیقت آنرا از طریق رسانه های جمعی به خورد مردم داده و بدینصورت بیشرمانه حقایق را در هاله‌ای از دروغ پنهان میکنند.
نوام چامسکی، اندیشمند بزرگ و عدالتخواه امریکایی در باره جان پلجر می‌گوید:
«در دورانی غالبا تیره و ظلمانی، کارهای جان پلجر مشعل نور و هدایت بوده است. حاصل پرتوافکنی وی بر حقایق، روشنگری هایی چندین و چندباره، و شجاعت و بصیرت وی همواره الهام بخش بوده است.»
هارولد پیتر، نویسنده معتبر و برنده جایزه ادبیات نوبل کارهای جان پلجر را با این کلمات توصیف کرد:
«جان پلجر بی‌باک است. او، با دقتی راسخ، حقیقت تلخ و کثیف را از زیر تلی از دروغ بیرون می‌کشد و همانگونه که هست بیان می‌کند.»
جان پلجر تا کنون به خاطر کاوشگری های بی‌باکانه اش جوایز فراوانی بدست آورده است و از جمله دو نفری است که برترین جایزه‌ی روزنامه‌نگاری بریتانیا را دو بار از آن خود کرده است.
اخیرا ترجمه فارسی کتابی به قلم جان پلجر تحت عنوان «اربابان جدید جهان» را مرور می‌کردم که یکی از درخشان ترین نمونه های ژورنالیزم تحقیقی و شهامت و تعهد در گزارشدهی را به نمایش می‌گذارد. این کتاب که در سال ٢٠٠٢ منتشر و به همت مهرناز شهابی و مهرداد (خلیل) شهابی به فارسی برگردانده شده، حاوی چهار جستار در مورد دروغپردازی ها و نیرنگ های امپریالیستی در چهار نقطه جهان می‌باشد.
او در مقدمه کتابش می‌نویسد:
«تلاش این کتاب روشنگری درباره گوشه‌هایی از این "نظم نوین" و اهمیت شکستن سکوتی است که پشتیبان قدرت های بزرگ و دسیسه های آنها، به ویژه "جنگ" (امریکا و متحدانش در افغانستان) است. این کتاب، مشتمل بر چهار جستار است...»
درین مقدمه، جان پلجر با توضیح این امر که «در "عصر رسانه ها" نادانی معادل توانایی و کتمان حقیقت روال متعارف است»، به بحران رسانه‌ای در جهان و دورغپراکنی حاکم در مطبوعات پرداخته نتیجه می‌گیرد:
«غول های رسانه‌ای که با قدرتی بی‌سابقه، مطبوعات، تلویزیون، بنگاه های انتشاراتی، تولید فلم و پایگاه های اطلاعاتی را در تملک دارند، در رشد حکومت سرمایه داران نقشی محوری بازی میکنند. غول های رسانه‌ای، به گفته مجله تایم امریکا، "شبه دنیا"یی ساخته اند که در "زمان حال ابدی" به سر می‌برد: سیاست از طریق رسانه ها، جنگ از طریق رسانه ها، عدالت از طریق رسانه ها، و حتی سوگواری از طریق رسانه ها (مانند سوگواری برای درگذشت پرنسس دایانا، همسر مطلقه‌ی ولیعهد انگلستان). جا انداختن "اقتصاد جهانی" در اذهان عمومی مهم ترین پروژه رسانه‌ای این شرکت هاست.»
«ابرشرکت های رسانه‌ای فراملیتی ـ امریکایی و اروپایی ـ که منابع اصلی اخبار و اطلاعات جهان را تحت مالکیت یا مدیریت خود دارند، چنین اوضاعی را پیش برده و از آن پشتیبانی میکنند. این ابرشرکت های رسانه‌ای بخش اعظم "جامعه اطلاع رسانی" را به "عصر رسانه ها" تبدیل کرده اند که فناوری شگفت آمیز و مدرن آن تکرار بی‌وقفه و مسلسل وار اطلاعات سیاسی "بی‌خطر" و مورد قبول "ملت سازان" را میسر ساخته است.»
در یکی از آخرین فلم های جان پلجر به نام «جنگی را که دیده نمی‌توانید» به بهترین وجهی دسایس پنهان در پس «جنگ علیه ترور» فاش گردیده اند.
او سیاست «جهانی شدن سرمایه» را مورد انتقاد قرار داده خانه خرابی اکثریت توده ها در کشورهای جهان سوم را به تفصیل برمی‌شمارد:
«ولی حقیقت این است که، در زیر این پوشش پر زرق و برق، "اقتصاد جهانی"، در واقع، جهانی شدن فقر است ـ جهانی که بیشتر مردمانش در طول عمر شان حتی یکبار هم تلفن نمی‌زنند و با درآمد روزانه کمتر از ٢ دالر زندگی میکنند؛ جهانی که، به علت عدم دسترسی به آب بهداشتی، روزانه ٦٠٠٠ کودک از بیماری دیفتری جان می‌دهند.»
«نظام غارتگری پیچیده و پیشرفته‌ای بیش از ٩٠ کشور را از سال های دهه‌ی ١٩٨٠ به بعد، مجبور به اعمال برنامه های "تعدیلات ساختاری" کرده و به این ترتیب، شکاف بین دارا و ندار را به میزان بی‌سابقه‌ای عمیق‌تر کرده است. اتحاد چهار وجهی مسلط بر "سازمان تجارت جهانی" (ایالات متحده امریکا، اروپا، کانادا و جاپان) و اتحاد سه گانه‌ی واشنگتن ("بانک جهانی"، "صندوق بین‌المللی پول"، و "خزانه داری ایالات متحده امریکا") که حتی جزئی ترین جنبه های سیاست های دولتی در کشورهای در حال توسعه را کنترل میکنند، این شرایط ظالمانه را "ملت سازی" و "زمامداری باکفایت" نام نهاده اند.»
یکی از جستار های آگاهی‌بخش و تکاندهنده کتاب در باره «ماجرای انعقاد نطفه‌ی "اقتصاد جهانی" در حمام خونی است که جنرال سوهارتو را در سال های ١٩٦٥-٦٦ در اندونزی به مسند قدرت نشاند.» قتل عام حدود یک میلیون تن در اندونزی («بزرگترین کشتار نیمه‌ی دوم قرن بیستم») توسط جنرال سوهارتو به همدستی مستقیم امریکا با موشکافی و در انطباق با اسناد غیرقابل انکار توسط جان پلجر به تحلیل گرفته شده است و روشن می‌سازد که آنکشور چگونه تحت نام «جهانی سازی» مورد چپاول غارتگران غربی قرار گرفت. او با رفتن به درون جامعه اندونزی و همنشینی با مردم بربادرفته آنکشور حقایق هولناکی را از پس جلای ظاهری آنکشور برملا نموده در فلم مستندی به نام «اربابان جدید جهان» به دید جهان گذاشت و بعد در فصلی از این کتاب با جزئیات خیره‌کننده عرضه نموده است.
سیاستی که امریکا و غرب در اندونزی پیاده نمودند، در واقع جریانی بود که آنرا تا امروز در دهها کشور دیگر و منجمله افغانستان تکرار میکنند. چپاول و غارت ملتها، هجوم چپاولگران خارجی بر داشته های ملی کشور، سپردن قدرت به دزدان و آدمکشان حرفوی و فاسد، غرق کردن ملتها زیر بار قروض، جهانی شدن فقر و فلاکت اکثریت جامعه، تبلیغات کرکننده و دروغین و وارونه نشان دادن فعالیت های ویرانگرانه شان و ...
امروز افغانستان ما به مرکز نیرنگ ها و غارتگری های امریکا و غرب مبدل شده است و بیش از یازده سال است که زیر نام «کمک و همکاری» مصروف پرورش جنایتکاران و خاینان در وطن ما بوده اکثریت مردم فقیر ما را به سوی سیهروزی عمیق تر سوق می‌دهند. ازینرو مرور تجربه خونین سایر کشورهای تحت سلطه امریکا برای درک ماهیت واقعی سیستم جنگ افروز آنکشور حائز اهمیت فراوان است. بنا به خاطر آگاهی مردم ما، در نوشته بعدی می‌کوشم فشرده جستار این کتاب در مورد تجربه دردناک اندونیزیا را برای خوانندگان سایت حزب همبستگی افغانستان تهیه نمایم.
ویدیو های جان پلجر:
http://johnpilger.com/videos
