جنگ و پیشروی طالبان در فراه فراموش شده
- رده: گزارش‌ها
- نویسنده: ذکریا
- منتشر شده در چهارشنبه، 21 میزان 1395
فراه با آنکه در چند سال گذشته از امنیت چندانی برخوردار نبود و بسیاری از ولسوالی‌های آن در چنگ طالبان قرار داشتند اما در یک هفته گذشته حملات این گروه بر برخی مناطق در اطراف شهر فراه شدت گرفته که مردم را نگران ساخته اکثریت آنان به مناطق دیگر آواره شده اند.
طالبان نخست روکن، نوبهار، رج، گنهکان، ختی‌وان، ملاها، ده هک، برنگتوت و برخی قریه‌های دیگر در اطراف شهر را مورد حمله قرار داده و تمامی این مناطق را در کنترول گرفتند و خود شانرا تا حدود دو کیلومتری دفتر والی به منطقه باغ پل رساندند.
خونین‌ترین جنگ به تاریخ ۱۷ میزان ۱۳۹۵ (۸ اکتوبر ۲۰۱۶) در قریه نوبهار به وقوع پیوست که در نتیجه بمبارد طیاره‌های اردوی افغانستان حدود بیست سرباز در داخل یک پوسته بصورت فجیع کشته شدند. با آنکه طالبان با انتشار فلمی ادعا کردند که این سربازان از سوی آنان کشته شده اند اما شاهدان عینی در منطقه می‌گویند این پوسته از سوی طیاره‌های بم‌افکن مورد حمله قرار گرفت. ساحه‌ای با وسعت حدود پنجاه متر ویرانی نتیجه این حمله بود که اجساد سربازان زیر آوار در وضعیت بدی هر سو پراکنده اند.
قربانیان پوسته اردوی ملی در قریه نوبهار.
در روکن، قریه‌ای در حدود ده کیلومتری شهر، طیاره‌های نظامی چند محل را پیهم بمبارد کردند و حتا ساختمان یک مکتب دخترانه به نام «مکتب دانش»، که طالبان در آن پناه گرفته اند، قسما در اثر اصابت بم تخریب شده است. به دلیل نبود خبرنگاران و منابع بی‌طرف در ساحه هنوز از میزان تلفات و خسارات این درگیری‌ها گزارش دقیقی در دست نیست.
طالبان قریه روکن را به مرکز شان بدل کرده در مساجد و مکاتب سنگر گرفته اند. آنان مردم را مجبور می‌سازند که نان و غذای شانرا تامین کنند درحالیکه اکثر زنان و کودکان از ترس به کاریزهای دورتر از قریه پناه برده اند. طالبان از مردم خواسته اند تا به جنگجویان شان مرغ، گوسفند و نان خشک بدهند در حالیکه قریه‌نشینان خود در فقر و تنگدستی بسر می‌برند و در روزهای سخت جنگ با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند.
مارکیت‌های شهر فراه همه بسته اند.
چند شبانه روز است که شهر فراه حدود هفتاد درصد خالی از مردم شده و بازارهای اصلی شهر هم بسته اند. مکاتب، پوهنتون و اداره‌های دولتی و برخی موسسات غیردولتی از دو هفته بدینسو تعطیل اند. صدها خانواده یا به برخی ولسوالی‌های نسبتا امن پناه برده اند و آنانی که امکانات و توانایی مالی داشتند پیش از بسته شدن راه‌ها از طریق زمین و هوا به هرات، نیمروز و قندهار و حتا کابل فرار کرده اند. بسیاری از باشندگان شهر در قدم نخست موفق شدند به مناطقی مانند کاریز شیخ ها، کاریز سوخته، کاریز سلطان، کاریز دلبر، کهدانک، کاریزک، غلامان، نودی، ولسوالی لاش جوین و قلعه کاه که از خط اول جنگ دورتر اند پناه برند. اینان در وضعیت ناداری، با مصایب فراوانی با کمترین امکانات معیشتی بسر می‌برند.
«ریاست مبارزه با حوادث» که تحت ریاست غفور ایوبی وظیفه دارد فوری به مردم کمک برساند، عملا از جا تکانی نخورده است. با آنکه مدعی اند آمادگی رسیدگی به ۲۰۰۰ تن را دارند، اما در عمل چیزی به مردم نرسیده است و این احتمال هم وجود دارد که طبق معمول پول آن به جیب زده شود.
شهر وضعیت نظامی به خود گرفته و هر سو وسایط نظامی به چشم می‌خورند. اطراف دفتر والی و برخی ادارات مهم دولتی در محاصره نظامیان قرار دارند. آصف ننگ والی فراه با آنکه در تبلیغات رسانه‌ای وضعیت فراه را عادی جلوه می‌دهد اما از هفته‌ها پیش اعضای خانواده‌اش را به کابل انتقال داده است. در ضمن جنرال توریالی عبدیانی، قومندان امنیه و جنرال مومن حسین‌خیل رئیس امنیت ملی هردو از مهره‌های ناکام و بیکاره اند که با پوشانیدن حقایق جنگ جاری می‌کوشند ضعف شانرا کتمان کنند. اما دردناک آنست که سربازان عادی جنگ را به پیش برده جان می‌دهند، اما به مناسبت‌های مختلف مدال و القاب بلندبالا به همین عناصر بزدل داده می‌شود.
نثار (نام مستعار) یک باشنده فراه که با خانواده‌اش در میدان هوایی فراه انتظار طیاره را می‌کشید از چشم دیدش گفت: «در گوشه‌ای از میدان یک هلیکوپتر نظامی توقف داده شده بود و مردم می‌گفتند مخصوص والی و دیگر مقام‌های دولتی است و درصورتیکه طالبان داخل شهر شوند به وسیله آن فرار خواهند کرد. دو هلیکوپتر دیگر هم سرگرم انتقال اعضای خانواده برخی مقام‌های دولتی و نزدیکان آنان به شیندند و شهر هرات بودند.»
«کام ایر» تنها شرکت هوایی بود که هنوز به فراه پروازهایی انجام می‌داد اما با قیمت چند برابر گران‌تر از روزهای معمول. در روزهای اخیر قیمت تکت هوایی تا ۵۰۰ دالر افزایش یافته بود که جز یک تعداد سرمایه‌داران فراه دیگران توان پرداخت آنرا ندارند اما با نزدیک شدن طالبان به شهر، پرواز‌های این شرکت نیز متوقف شده اند.
در بسیاری از خانه‌های شهر مردان مسن و یا هم پسران جوان از خانه و اموال شان نگهداری می‌کنند و از ترس چور و چپاول سلاح بدست گرفته شب هنگام گزمه و پهره می‌کنند.
خانواده‌های زیادی که امکانات بیرون شدن از شهر را ندارند، در وضعیت بد زندگی بسر می‌برند. آنانی که توان مالی دارند برای یک یا دو هفته مواد خوراکی ذخیره کرده اند.
راه های بیرون رفت از شهر فراه به ویژه شاهراه فراه ـ هلمند و فراه ـ هرات بروی وسایط نقلیه مسدود است و کمربندهای امنیتی بیرون شهر در دست طالبان قرار دارند.
حکومت ع و غ که این روزها غرق شادی و پایکوبی میلیاردها دالر چنده دخل نشست بروکسل است تا کنون هیچ کمکی به وضعیت بد فراه نکرده و حتا در اجندای کاری‌اش قرار ندارد. اداره محلی فراه با ظاهر شاد و باطن هراسان در حدیست که از تامین امنیت دفتر والی و چند ساختمان دولتی به مشکل بیرون می‌آید. با آنکه گفته می‌شود یک تعداد نیروی کمکی به فراه رسیده است اما تمامی آنان در لوا جابجا شده از عملیات جدی علیه طالبان خبری نیست.
طالبان نسبت به نیروهای دولتی از امکانات بیشتری برخوردار اند. همه می‌دانند که طالبان فراه مستقیما از سوی دولت ایران حمایت می‌شوند و حتی موادخوراکی و مهمات برایشان از آنسوی مرز فرستاده می‌شود و مجروحان شان در آن کشور مداوا می‌شوند. رژیم ایران طالبان را منحیث سدی در برابر پیشروی‌های داعش در آغوش کشیده است که همگام با طالبان ساخت پاکستان فراه را به وحشتکده بدل نموده اند.
جنگ پیچیده، مبهم و گاهی کمیدی و مسخره فراه که در حدود یک ساعت با پایگاه بزرگ امریکا در شیندند فاصله دارد بیشترین ضربه‌اش را به پیکر مردم فقیر و خسته از جنگ این ولایت وارد کرده است. بازی‌های پس پرده عمیقا در پشت این جنگ‌ها جریان دارند چون شواهد می‌رسانند که دولت طی چند سال گذشته قصدا بخش‌های بزرگی از فراه را به طالبان واگذار کرده در برابر پیشروی‌های آنان با بی‌تفاوتی عمل کرد.
دست های پیدا و پنهان ایران، عربستان سعودی، پاکستان، هند، روسیه و چین هم بر پیچیدگی جنگ‌های جاری در کشور افزوده و وضع را بیشتر از پیش بحرانی کرده است.
