په تخار او بدخشان کې د کارګرو ماشونو ستونزمنو کارونو انځورونه
- کټګوري : انځورونه
- لیکونکی: نیکمحمد پایدو
- نیټه: شنبه, 17 چنگاښ 1396
د افغانستان ماشومان همدا چې وکولې شي سم ګام واخلې، باید کار وکړی او د خپلو کورنیو لګښت په چمتو کولو کې برخه واخلې. آن په هغه وخت کې هم چې د خپلې مور په ګیډه کې وي، باید ډیرې سختۍ وګالي ځکه چې میندی یي د ناامنۍ او بې وزلۍ په چاپیریال کې ژوند کوي. زیږیدنه یی هم په غیرمعیاری چاپیریال کې د بیپایه رنځ او درد سره ترسره کیږی. نجلۍ کیدل یی ستونزی ډیروي. سربیره پر دی، تنظیمی جګړې، د امریکا د دولت او همکارانو بریدونه او نیواک، د طالبانو او داعش بریدونه، ځانمرګې او چاودنې چې په ورځنۍ چارو باندي بدلی شوی دي، د دې خاورې میلیونونه ماشومان یی یتیمان کړی دي چې د افغانستان په ټولنه کې په عمده توګه د کور نفقهراوړونکې دی؛ له دی مخې، د دغه بدمرغه هیواد تنکې ماشومانو په لاسونو کې د پنسل، کتاب او لوبو سامان پرځاي لور، څټک او تبرګي راخیستې تر څو یوه مړۍ ډوډی لاس ته راوړی. په ښارونو او کلیو کې ماشومان، د ژوندانه بې وزلۍ او نادارۍ سره لاس او ګریوان دي.
په لویو ښارونو کې، ماشومان په نانوایی، مستریخانه، هوټل، زرګرۍ، ټټارۍ، ترکاڼۍ، پښتګرۍ، خوږه سازۍ، کلچهپزۍ، نایيخانه، مسګرۍ، درزیخانه او نورو څانګو کې د شاګرد په توګه کار کولو ته اړ دی. زیاتره یی په هټیو کې د کار کولو ترڅنګ، د استاذانو په کور کې دراندو کارونه کول ته لکه کور ته سودا راوړل، د چت څخه د واورې پاکول، د څارویو لپاره د واښو او څړځاى چمتو کول او پاککارۍ ته هم اړباستل کیږی. دا ټول درانده کارونه، تقریبا وړیا د دوه وخته ډوډۍ ترلاسه کولو، هره اونۍ لږی پیسې ترلاسه کولو او د کسب زدکړی په بدل کې ترسره کیږی. سربیره پر دې، ماشومان په ګرځندخرڅلاو، جوالېګرې، ریړي په ګرځولو، موټرو په پریمنځلو، ترکاری په خرڅولو، بوټانو په رنګولو او لسګونو نورو کسبونو باندی بوخت دی. په کلیو کې هم وضع ډیره ښه نه ده. هغوي باید د شپون، مزدور (په شمال کې په خورته باندی مشهور دی) او بزګر په ډول کار وکړی او د خسو په راټولو کې برخه واخلې.
د ماشومانو جنسي ځورونه، د پاکستان په مدرسو کې زدکړه او د کوڅو ماشومانو ستونزې د هغوي په وړاندی له نورو خنډونو څخه دی چې جلا پلټنې او لیکنې ته اړتیا لری. د ماشومانو بېوزلی او بدمرغۍ د افغانستان ټولو ملیتونو ځیګر ټوټې په بر کی نیسی. د هغوي ستونزی او لالهاندی د هغوي په قوم او ملیت پوری اړه نلری او د کورنیو اقتصادی وضعیت یی تعیینونکې دی. ځینې انځورونه تاسو ته در استوم چې په بدخشان او تخار کې د ماشومانو ستونزمنو کارونو آزانګه کوي:
